Deprem Neden Olur, Nasıl Oluşur, Ne İle Ölçülür, Nasıl Önlenir?

Deprem bölgesinde yer alan bir ülke olduğumuzdan deprem hayatımızın önemli bir yerini kaplar. Ülkemizin neredeyse her bölgesinde deprem yaşanma riski fazladır. Geçmişte yaşanan depremlerden dolayı hala bazı bölgelerde yeni deprem olacak mı endişesi devam etmektedir. Özellikle İstanbul’da deprem yaşanıp yaşanmayacağı merak edilen konular arasındadır. Deprem hakkında merak edilenleri detaylışekilde bu yazımızın devamında bulabilirsiniz.

Deprem Neden Olur?

Deprem, yer kabuğunun kırılması ile aniden ortaya çıkan titreşimlerin yer yüzüne etkileridir. Bu etkiler kabuktaki kırılmasının seviyesine göre etki eder. Bazen sadece hafif bir sallantı olarak etkilenen bu kırılmalar, bazense evlerin ve işyerlerinin yıkılmasına neden olan büyük depremlere neden olur.

Depremler her an her yerde olabilecek doğal afet türleridir. Denizde meydana gelen ve kıyıyı etkileyen depremlere tsunami adı verilir. Tsunamiler, normal depremlere göre daha tehlikeli depremlerdir. İnsanların bu doğal afetten kaçmaları o an mümkün değildir. Ancak öncesinde bazıönlemler alınabilir.

 

Deprem Nasıl Oluşur?

Yeryüzü dümdüz gibi görünse de yer kabuğu altında yan yana ve üst üste duran levhalar bulunur. Bu levhalar, yeryüzünün pürüzsüz görünmesini sağlar. Normalde yan yana kayma, yaklaşma ya da uzaklaşma hareketi ile bu lehvalar hareket eder. Ancak bazen lehvaların birbirinin altına ya da üzerine denk gelmesi söz konusu olabilir. İşte bu durumlarda şiddetli ve yıkıcı depremler meydana gelmektedir.

Deprem Ne İle Ölçülür?

Deprem ölçmeye yarayan ölçüm aletinin adı Richter ölçeğidir. Bu ölçek depremin büyüklüğünüölçmeye yarar.

Richer ölçeği, yer kabuğu altına yerleştirilen bazı minik cihazların deprem sırasındaki kırılma seslerini algılaması ve bu sese göre depremin büyüklüğünün belirlenmesini sağlar. Depremin büyüklüğü yer kabuğu altında meydana gelen kırılmanın yeryüzüne olan etkisidir. Bu etki canlı ve cansız varlıkları etkilemesine göre değerlendirilir.

Richer ölçeği yer kabuğu altındaki en ufak kırılmayı bile ses ile ölçebilir. Bu ölçümler gelecekteki büyük depremlerin analizi için önemlidir. Küçük şiddetli depremler ile alınan ölçümler, deprem tahminleri için son derece önemlidir. Deprem uzmanları bu ölçümlerden büyük depremleri tahmin edebilir.

Deprem Nasıl Önlenir?

Depremlerin önceden tahmini biraz mümkün olsa da tam olarak zamanı ve nasıl gerçekleşeceği belli olmaz. Bu nedenle önlemleri de mümkün değildir. Önlenmesi mümkün olmayan depremlerin canlıları ve binaları etkileme şiddeti ise kontrol altına alınabilir. Olası bir depremden en az hasar ile kurtulabilmek için ilk yapılması gereken binaların güçlendirilmesidir.

Bu da yeni binaların depreme dayanıklı olarak hazırlanması, eski binaların ise depreme dayanıklı hale getirilmesi ile mümkündür. Ayrıca daha az katlı binalar ve daha birbirine uzak yapılar da olası depremlerde hasarın aza indirilmesi için etkilidir.

Depremden en az hasarı almak için binaların güçlendirilmesinin ardından insanların bu konuda bilinçlendirilmesi gerekir. Olası bir deprem anında paniğe kapılmadan yapılması gerekenler hakkında insanların bilinçlendirilmesi, zaman zaman uygulamalı olarak tatbikatların yapılması gerekir. Bu tatbikatların doğru yapıldığından emin olunmalı, hatalı davranışların değerlendirilmesi yapılarak düzeltilmelidir.

Deprem konusunda alınabilecek önlemlerden bir diğeri de deprem çantası hazırlamaktır. Kişisel ya da genel olarak hazırlanması gereken deprem çantalarının hazırlanması ve gerektiğinde alınıp evden çıkılmasının sağlanması gerekir. Deprem çantasında genel ihtiyaçların yanında kişisel özel ihtiyaçların da yer alması gerektiği unutulmamalıdır.

Deprem çantası içinde bulunan malzemelerin zamanlarına dikkat edilmeli, kullanma tarihi geçen malzemelerin yerine yenilerinin konulması sağlanmalıdır. Bu çantaların yerinin tüm aile bireylerine bildirilmesi ve deprem anında hemen alınabilecek bir yerde olması gerekir. Çıkış kapısı yanı ya da oda kapılarının arkası deprem çantaları için uygun yerler olabilir.