Molekül nedir? Dijital molekül kitabı!

Tüm cisimleri meydana getiren kimyasal ve fiziksel yapı molekül ve molekül çeşitleri hakkındaki ayrıntılı bilgiye artık bu uygulamadan ulaşabilirsiniz…

Uygulama denince aklınıza genelde oyun geliyor olabilir ama bu sefer tanıtacağımız uygulama biraz farklı… Kimyacı ve matematikçi Theodore Gray tarafından moleküller hakkında kapsamlı bilgi içeren dijital kitap niteliğinde bir uygulama geliştirilmiş. Daha önce yayınlanan “The Elements” kitap ve uygulamasının devamı niteliğindeki çalışma kimyaya farklı bir bakış açısı sunuyor.

Molecules by Theodore Gray uygulaması toplam 348 molekül hakkında detaylı bilgi içeriyor. Uygulama ile interaktif özellikler sayesinde moleküllerin davranışlarını da gözlemleyebiliyorsunuz. Sıcaklığı artırıp düşürebiliyor, doğal hareketlerini izleyebiliyorsunuz. Dijital kitapta toplamda 500’ün üzerinde video ve üç boyutlu modelleme mevcut. Modellemeleri dokunmatik ekranda parmak hareketleriyle döndürebiliyorsunuz. Ayrıca yanma, esneme, kopma gibi durumlarda davranışı gösteren interaktif animasyonlar bulunuyor.

Tüm bunların yanı sıra Theodore Gray’in 14 bölümden oluşan “Molecules” adlı kitabının tamamı uygulamaya eklenmiş. Bu farklı uygulama öğrencilerden bilim insanlarına kadar geniş bir kitleye hitap ediyor. Molecules by Theodore Gray uygulamasını yaklaşık 30 lira karşılığında buradan indirebilirsiniz.

Molekül nedir?

Kimyasal bağlarla birbirine bağlanmış ve tek bir birim olarak davranan atom topluluğuna molekül denir. Molekül birbirine bağlı bir grup atomun oluşturduğu kimyasal bileşiklerin en küçük temel yapısıdır. Bir molekül aynı iki atomun bağlanması sonucu ya da farkı sayılarda farklı atomların bağlanması sonucu da oluşabilir. Mesela; su molekülü 3 atomdan oluşur, iki hidrojen ve bir oksijen. Molekülleri meydana getiren atomlar birbirlerine elektriksel güçle bağlıdırlar. Molekülleri oluşturan bu kimyasal bağlara “moleküler bağlar” denir ki bunlar kovalent, iyonik ve metalik bağlar olarak çeşitlenir.

Gazlarda ve sıvılarda moleküller serbest hareket edebilirler. Gaz ve sıvılardaki bu molekül hareketliliği, bunu ilk kez 1827 yılında fark eden ve açıklayan Robert Brovn’ın adından dolayı “Brown Hareketleri” diye adlandırılmıştır.

Katı cisimlerde moleküller aralarında güçlü bir çekim kuvveti olduğundan ancak titreşim hareketi yapabilir, yer değiştiremezler.

Değişik tür atomları bulunan molekül, “bileşik molekül” olarak isimlendirilir. Bu tür bir molekül ve dolayısıyla ait olduğu bileşik, yapısındaki atomların ve bu atomlardan meydana gelen elementin özelliklerinden farklı özellik gösterir.

Molekül, atom simgesinin (sembolünün) sağ alt tarafına sayısı yazılarak belirtilir. Örneğin; hidrojen molekülü, H2 olarak yazılır. Yani hidrojen molekülünde 2 hidrojen atomu vardır. Bileşik moleküller için de durum aynıdır. Mesela; su molekülü, bileşiğindeki 2 hidrojen ve 1 su atomu belirtilerek H2O şeklinde yazılır.

Moleküllerin gerçek ağırlığı o kadar azdır ki, kimya hesaplarında kullanılmaması daha uygun görülmüştür. Bunun yerine, molekülü en hafif atom olan hidrojen ile karşılaştırılması esas alınır. Yani bir cismin molekül ağırlığı, kabaca bir hesapla, o cismin bir molekülünün 1 hidrojen atomunun ağırlığına olan oranıdır.

Moleküler Yapıdaki Bileşikler: Bileşikler iki ya da daha fazla atomdan oluşan moleküllerden oluşmuşsa böyle bileşiklere moleküler yapılı bileşikler denir. Moleküler yapılı bileşikler moleküllerden oluşurlar.
Örnek: – Şeker bileşiği moleküler yapıdadır ve her molekül 24 atomdan oluşur. Glikoz = C6H12O6
– Su bileşiği moleküler yapıdadır ve her molekül 3 atomdan oluşur. H2O

Moleküler Yapıdaki Elementler: Bazı elementleri oluşturan aynı cins atomlar doğada ikili gruplar halinde bulunurlar. Böyle atomlara sahip elementlere moleküler yapılı elementler denir. Moleküler yapılı elementlerin en küçük taneciği moleküllerdir.
Örnek: Hidrojen, oksijen, iyot, karbon, fosfor, kükürt, azot…