Atatürk ve Spor

Her zaman askeri ve siyasi kimliğiyle gündemde olan Mustafa Kemal Atatürk’ün spora bakışı nasıldı? İşte Atatürk ve Spor…

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün spora olan ilgisi aşikar. “Ben sporcunun zeki, çevik ve ahlaklısını severim” sözünü sarf etmiş bir kişinin, herhangi bir dalı ile uğraşmasa da spora büyük önem verdiği ve vakit elverdiğince izlediği ortada. Gazi’nin spora ve gençliğe verdiği önemin en büyük göstergesi de milli mücadeleye başlamak için Samsun’da Anadolu’ya ayak bastığı 19 Mayıs 1919 gününü, 20 Haziran 1938 tarihinde TBMM’nin 3466 sayılı kararı ile “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kabul edilmesini sağlamasıdır.

İzlemeye doyamadığı spor: Güreş

Atatürk’ün izlemeye doyamadığı spor dallarının başında güreş geliyordu. “Türk Milleti anadan doğma sporcudur. Henüz yürümeye başlayan köy çocuklarını bile harman yerinde güreşirken görürsünüz” sözüyle güreşin, Türklerin milli sporu olarak niteleyen Mustafa Kemal’in, İtalyanlar’ı yenen Türk Milli Güreş takımının Florya Köşkü’nde ağırlamasına ilişkin anısı dilden dile anlatılır: “Atatürk, İtalyanlar karşısında başarılı bir sonuç almış olan güreşçilerimizi teker teker kutlamış, bu arada özel bir sevgi duyduğu, ağır sıklet şampiyonu Çoban Mehmet’e takılmaktan kendini alamamıştır. Gazi, “Sen, herkesi kolayca yeniyorsun Mehmet. Seninle güreş tutsak, beni yenebilir misin?” diye sormuştu. Çoban Mehmet ise mahcup bir şekilde, “Sizi bütün cihan yenemedi Paşam, ben nasıl yenebilirim?” yanıtını vermişti. Bu yanıt karşısında çok duygulanan Mustafa Kemal’in ağır sıklet şampiyonu Çoban Mehmet’in alnından öptüğü dile getirilir.

Binicilik, yüzme, kürek…

Gazi Mustafa Kemal’in fiilen yaptığı üç spor dalı olduğu söylenebilir. Uzun yıllar süren askerlik hayatında başladığı ve ömrünün son yıllarına kadar fırsat buldukça sürdürdüğü binicilik sporu bunlardan biridir. Yaz aylarını geçirdiği Florya’da, yüzme ve kürek sporu yaptığı da bilinen bir gerçektir.

Atatürk’ün İstanbul’da bulunduğu yaz aylarında, özellikle Moda Koyu’nda yapılan yelken ve kürek yarışlarını “Acar” motorundan veya “Ertuğrul” yatından büyük bir ilgiyle izlediği bilinir.

 

İlk Okçuluk Kulübünü kurdurdu

Atatürk’ün, Türklerin ata sporlarından biri olan okçuluğa karşı da ilgisi büyüktü. Hatta okçuluğun yeniden gelişmesi yolunda ilk emir ve direktifleri bizzat vermiştir. Bu direktif doğrultusunda 1937 yılında, Beyoğlu Halkevi bünyesinde “Ok Spor Kurumu” kurulmuştur. Hastalığının hızla ilerlemesine karşın kulübün faaliyetleriyle yakından ilgilenen Mustafa Kemal’in yaşamını yitirmesiyle Ok Spor Kurumu ve bünyesinde kurulan Ok Spor Müzesi, kütüphanesi ve arşivi ile bir gece içinde kapatılmıştır.

Tarihi futbol maçı

On yıllardır Atatürk Fenerbahçeliydi, Beşiktaşlıydı, Galatasaraylıydı tartışmaları süredursun, Mustafa Kemal Atatürk’ün ilgiyle seyrettiği bir futbol maçı vardır. O da milli mücadele yıllarında Akşehir’de oynanan futbol maçıdır. Düşmana son darbenin indirileceği Büyük Taarruz’u gizli tutmak amacıyla ve düşmanın dikkatini dağıtmak için ordu birlikleri arasında futbol karşılaşmaları düzenlendi. Turnuva bahanesiyle ordu komutanları Akşehir’e davet edildi. Mustafa Kemal, 28 Temmuz gecesi ordu komutanlarına gerekli talimatları iletti. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, beraberinde Fevzi Çakmak, İsmet İnönü, Nureddin Paşa, Yakup Şevki Paşa ve General Asım Gündüz ile birlikte Akşehir sahasındaki Kolordu Subayları ile Batı Cephesi Subayları arasındaki iddialı futbol maçını izledi. Yani Atatürk’ün izlediği bu ilk futbol maçı, ülkenin geleceğinde önemli yer tutan tarihi bir toplantıyı kamufle eden özel ve önemli bir maç olarak tarihe geçti.

Beden eğitimini zorunlu kılan tek devlet adamı

Mustafa Kemal’in ölümünün ardından Avrupa’nın sayılı spor gazetelerinden L’Auto’da yayınlanan bir makale, O’nun spora verdiği önemi anlatmak açısından da yeterli olacaktır. “Dünyada ilk defa beden eğitimini mecburi kılan devlet adamı o oldu. Yalnız kağıt üzerinde ve nutuklarda değil bunu bilfiil yerine getirdi. Stadyumlar ve çeşitli spor merkezleri tesis ettirdi. Halkevlerinin spor kollarını bizzat mürakabe etti ve milletin mukadderatına hakim olduğu günden itibaren Türkiye’de spor gittikçe artan bir önem ve değer kazandı…”

Kaynak: Bora Selek / Gençlik Spor Dergisi Kasım 2014 sayısı

http://dergi.gsb.gov.tr/sayi-35/#57/z