Atatürk’ün Yenilikleri

Yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri olan Atatürk yenilikleri ve hayatımıza kattıklarını bir başlık altında sizler için topladık. Ulu önderimizin farklı alanlarda yaptığı yenilikler ve bu yeniliklerin bizlere kattıklarını gelin bir kere de birlikte inceleyelim…

Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin temellerini atan ve bugünkü yönetim şekline ulaşımı sağlayan Mustafa Kemal Atatürk‘ün yaptığı yenilikler kısaca bahsedecek olursak ilk olarak inkılaplarına göz atmamız gerekiyor. Atatürk inkılapları arasında halkın günlük hayatını doğrudan etkileyen en önemli yenilikler şapka ve kıyafet inkılabıdır. Osmanlı Devleti zamanında padişah 2. Mahmut tarafından kabul ettirilen fes, Atatürk’ün kıyafet inkılabı ile kaldırılmıştır. Fes yerine daha modern bir görüntüsü olan ve diğer medeniyetler tarafından da kullanılan şapkalara geçiş olmuştur. Şapka devriminin yanı sıra din görevlileri ile normal insanları birbirinden ayıran uygulamaya da son verilmiştir. Bu uygulamaya göre din adamları artık sadece görev yerlerinde ve görev başında iken dini kıyafetlerini giyebilecek, normal hayatta bu kıyafetleri kullanamayacaklardı.

Giyim ve kıyafet alanında yapılan devrim niteliğinde yeniliklerin yanı sıra Atatürk‘ün matematik alanında yaptığı yeniliklerde azımsanmayacak kadar çoktur. İlkokul yıllarından beri matematik alanında özel ilgisi bulunan Atatürk, askerlik yıllarında da aynı şekilde bu alana ilgi duymuştur. Eğitim yıllarında kendisinin yaşadığı zorlukları yeni nesilin de yaşamaması için bazı özel çalışmalarda bulunmuştur. Örneğin, telaffuzu ve akılda kalması çok zor olan bazı geometrik terimlerin isimlerini değiştirmiş ve bugünkü geometrik şekil isimlerini vermiştir. Matematik derslerinde öğrencilerin zorlanmaması için; zâviye–açı, mustatîl–dikdörtgen, muhit–çevre, murabba–kare, re’s–köşe gibi kelime değişikleri yapmıştır. Günümüzde kullanılan pek çok matematik ve geometri terimi, Atatürk’ün kaleme aldığı “Geometri” kitabı ile yeni adını almıştır.

Atatürk‘ün siyasi alanda yaptığı yeniliklerde halkın günlük hayatta daha özgür olmasını sağlamıştır. Bunun yanında devleti yönetme gücünün tamamen halka verilmesi sağlanmıştır. Mustafa Kemal’in siyasal alandaki yenilikleri, demokratik ve sosyal bir devlet olma yolunda ilerlemeyi sağlamıştır.

Atatürk’ün siyasal alanda yaptığı beş önemli devrim ve tarihleri aşağıdaki gibidir…

• Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922)
• Ankara’nın başkent olması (13 Ekim 1923)
• Cumhuriyetin ilanı (29 Ekim 1923)
• Halifeliğin kaldırılması (3 Mart 1924)
• Çok partili rejim denemeleri (1924 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1930 Serbest Cumhuriyet Fırkası)
• İlk anayasanın kabulü

Yeni Türkiye’nin yönetim şeklinin belirlenmesi ve uygulanması için önemli yere sahip olan siyasi inkılaplar, Osmanlı Devleti’nin izlerinin silinmesi ve yeni cumhuriyete uyum için uygulanmıştır. Daha özgür ve daha modern bir yönetim biçimi için siyasi alandaki yeniliklerin göz ardı edilmeden uygulanması günümüze de laiklik ve demokrasi getirmiştir.

Mustafa Kemal Atatürk’ün getirdiği yenilikler arasında kadınlara tanınan haklar da önemli yer tutuyor. Kadın ve erkeklerin kanunlar önünde eşit haklara sahip olması medeni kanunun kabulu ile yasallaşmıştır. Bu haklara göre kadınlar, erkekler gibi oy kullanabilir, çalışabilir ve söz hakkına sahip olabilir. Kadınların haklarını bir bakıma hukuki olarak da koruma altına alan bu kanunlar, günümüzde de çoğu kadının daha rahat ve güvenli yaşamasını sağlıyor.

Kadınlara tanınan eşit hak ve özgürlüklerin uygulanması, Atatürk’ün yaptığı en önemli yeniliklerdendir. Kadınlara verilen hak ve özgürlükler, erkeklerin birden fazla eşe sahip olmalarını yasaklamıştır. Yine benzer şekilde boşanmalarda kadınlara da söz hakkı tanınması, evlilikten sahip olunan çocuk hakkında her iki tarafında söz hakkı bulunması sağlanmıştır. Bu yenilikler günümüzde de kadınların boşanma sonrasında çocukları hakkında karar verme özgürlüğünü elde etmesini sağlamıştır.