Benzine zam yapılması ne demek?

Hemen her gün “Benzine zam” haberini duyuyoruz. Ve büyüklerimiz buna tepki gösteriyor. Peki zam ne demek, benzin zammı ne anlama geliyor, hayatımızı nasıl etkiliyor? Haydi biraz göz atalım…

Otomobillerimizde kullandığımız benzine sekiz gün arayla iki kere zam yapılması (fiyatının artırılması) ve litre fiyatının 5 lirayı bulması herkesi kızdırdı. Çünkü Türkiye bu artışlarla dünyanın en pahalı benzinini kullanır hale geldi.

Peki benzine neden bu kadar zam geliyor?

Çünkü benzin fiyatlandırması konusunda tek yetkili devlet. Yani benzin devletin belirlediği fiyatlarla satılıyor. Petrol ürünü olan benzin, ülkemizde petrol rezervi az olduğu için, yabancı ülkelerden satın alınıyor. Devlet buna bir de gelirlerini artırmak için vergi (karşılıksız olarak devlete verilen kaynak, devlet payı) ekliyor. Böylece benzini satın alacağımız fiyat belirleniyor.

Benzini yabancı ülkelerden ABD doları ödeyerek aldığımız için doların, kaç TL olduğu da önemli tabii. Doların TL karşısında değeri arttıkça, bizim benzin için ödediğimiz fiyat da artıyor. Devlet de gelir elde etmek için vergiyi yükseltince, biz dünyanın en pahalı benzinini kullanan ülke oluyoruz.

Çünkü Türkiye, dünyada en yüksek akaryakıt vergilerine sahip olan ülkeler arasında. Türkiye’de akaryakıt fiyatının yüzde 65’ini vergi, yüzde 2’ye yakınını rafineri kârı ve yüzde 7’sini bayi/dağıtıcı kârı oluşturuyor. Yani benzin için ödenen 100 liranın 65 lirasını devlet alıyor. 2 lirası benzinin işlendiği rafineriye, 7 lirası da benzini satın aldığımız benzinciye gidiyor. Kalan 26 lira ise benzinin asıl fiyatı 🙂

Türkiye’yi en pahalı benzin sırlamasında Norveç, Hollanda, İtalya gibi ülkeler takip ediyor. Ancak benzinin pahalılığı kadar çarpıcı olan bir diğer konu ise bir litre benzin için ortalama günlük gelirden ayrılması gereken pay.

Buna göre, Türkiye’de ortalama gelire sahip bir kişi, 1 litre benzin alabilmek için günlük gelirinin yüzde 8.56’sını harcarken, pahalılıkta bizden bir sonraki ülke olan Norveç’te bu oran yüzde 0.91.

Nedeni ise ortalama günlük gelirin daha yüksek olması. Türkiye’de kişi başına düşen günlük gelir 30.78 dolar olarak baz alınırken, Norveç için bu rakam 288.98 dolar.

Peki arabası olmayan nasıl etkileniyor?

‘Bizim arabamız yok, benzin fiyatı bizi ilgilendirmez’ diyorsan yanılıyorsun, çünkü artış hepimizi ilgilendiriyor.

Çünkü benzin fiyatı arttıkça, okula giderken bindiğin servise ya da belediye otobüslerine, minibüslere ödediğin ücret de artıyor.

Pazardan, marketten aldığın sebze meyve, bahçeden markete gelinceye kadar bir yol katettiği için onların da fiyatları benzin artışından etkileniyor.

Yani sadece benzindeki fiyat artışı aslında hayatımızın her alanında kullandığımız ürünlere yapılan gizli, dolaylı zam anlamını taşıyor.

Hal böyle olunca, yani büyüklerimiz kazandıklarının çoğunu benzine ödeyince tepki gösteriyorlar.

Dün yapılan son zam nedeniyle tepki Twitter’a da yansıdı ve #dünyanınenpahalıbenzini etiketi ile birçok yorum paylaşıldı.