Çınar Ağacı ve özellikleri

Uzun ömürleri ve heybetli görünüşleri ile bilinen çınar ağaçlarının özellikleri nelerdir? Nerelerde yetişir? Kaç türü bulunur?

Çınar, çınargiller (Platanaceae) familyasından “Platanus” cinsini oluşturan uzun boylu kalın çaplı ağaç türlerinin adıdır.

Çınar ağacının, anavatanı Kuzey Amerika, Asya ve Avrupa’nın doğusudur.

Çınarlar ormanlardan daha ziyade dere, ırmak ve nehir yataklarında bulunsa da esasen süs bitkisi olarak yetiştirilir.

Çınar ağaçları geniş alanlara, su başlarına, çayırlık ve mesire yerlerine, park ve bahçelere gölgelerinden yararlanmak için dikilir. Boyları 40-50 metreye kadar ulaşabilmektedir. Çınar ağaçları nemli bölgelerde, direk güneş alan bölgelerde ve biraz gölgeli alanlarda sağlıklı yetişmektedir.

Yaşlı çınarlar zamanla içleri çürüyüp boşaldığı halde yaşamlarını sürdürürler. Kök sürgünü verme özelliğine sahiptirler.

Bu ağaç türlerinin ömürleri çok uzundur. Çınar ağaçlarının ömürlerinin bin yıla ulaştığı hatta bin yılı aştığı bilinmektedir.

Çınar ağacının türleri:

Gentry çınarı, Chiapas çınarı, Kerr çınarı, Meksika çınarı, Oaxaca çınarı, Batı çınarı, Arizona çınarı, Doğu çınarı, Londra çınarı, Rzedowski çınarı. Türkiye’de yetişen tek türü “platanus orientalis” adı verilen doğu çınarıdır.

 

Çınar ağacı özellikleri

– Kökleri sağlam, dalları dağınık ve kalındır.

– Kirli havayı emme özelliğine sahiptir.

– Üstleri yaygın ve geniştir.

– Dökülen yaprakların uçları sivri ve dişli, dipleri ise yuvarlaktır.

– Kütük sürgünü verme özelliğine sahiptir.

– Çok hızlı bir şekilde büyüme özelliği vardır.

– Ömürleri çok uzundur.

– Yaşlı çınarların içleri çürüdüğü halde yaşamlarını devam ettirme özelliği vardır.

– Her türlü toprakta yetişebilmektedir.

– Dört mevsim de ekilebilmektedir.

– Çınar ağaçı, mobilya sektöründe yaygın olarak kullanılır. Ahşap yapımında tercih edilen bir ağaçtır. Parke yapımında kullanılır. Mürekkep sanayiinde çınar ağaçlarından faydanılılır.

Çınar ağacı, tohumu ve yaprakları sağlık alanında da kullanılır:

İnkaya Çınarı nerededir?

Bursa’da Uludağ’ın eteklerinde yer alan İnkaya Çınarı, 600 yıllık bir tarihe sahiptir. Çınar, adını Osmanlı Devleti’nin ilk köylerinden biri olan İnkaya Köyü’nden alır.

Osmanlı’nın neredeyse tüm dönemine şahitlik etmiştir. Çapı 3, yüksekliği 35 metre olan çınar, Türkiye’nin en yaşlı ağaçlarından biri olup dünya çapında da bir üne sahiptir. 13 ana kolu, 9,2 metrelik çevresi bulunan bu ağacın dallarının kalınlığı ise 3-4 metre olup neredeyse normal bir ağaç gövdesi kadardır.

İnkaya Çınarı, Bursa’nın simgesi haline gelmiştir. Şehri ziyaret edenler mutlaka İnkaya Çınarı’nı ziyaret ederler.