Daktilo nedir?

Yazı makinesi olarak da bilinen daktilo nedir ve nasıl kullanılır, hiç merak ettiniz mi?

Daktilo, yazı yazmak için kullanılan, her harfin bir tuş aracılığıyla kağıda basılmasını sağlayan makinedir. İlk olarak 1829’da Teroitli William Austin Burt tarafından yapılmıştır. Tipograf adı verilen bu makine elden daha yavaş yazıyordu. Bundan sonraki denemeler pek başarılı olamadı. Aradan 40 yıl geçtikten sonra Sholes, 1868’de ilk pratik daktiloyu yaptı. Remington’un 1878’de yaptığı daktilo ise bir dikiş makinesinin üzerine yerleştirilmişti. Şaryo dikiş makinesinin pedalına benzeyen bir pedalla döndürülüyordu. Makine ise silik ve büyük harf yazabiliyordu. Bu mahsurlarının yanında büyük ve pahalı olması piyasaya sürülmesine engel oldu. Remington, Royal Smith gibi Amerikan firmaları yanında İtalyan Underwood-Olivetti, Alman Olympia, Adler ve Triumph ve İsveç Facit firmaları da daktiloların yapımında görülen çeşitli kusurları yavaş yavaş düzelterek bugün kullanılan daktiloya benzeyen makinalar yaptılar.

Daktilo nasıl çalışır?

Daktilo birtakım temel parçalardan oluşur: Bir klavye (çeşitli harflerin basılması ya da makinenin çeşitli işlevleriyle ilgili tuşlar kümesi), üzerinde kağıt sarılan kauçuk bir silindir taşıyan hareketli şaryo, madeni çubuklar, bir mürekkep şeridi ve makinenin çalışmasını sağlayan öteki mekanizmalar. Daktiloyu kullanan kişi bir tuşa dokunduğu zaman ilgili madeni çubuk hareket eder ve mürekkep şeridine çarparak üzerinde taşıdığı karakterin kâğıt üzerine basılmasını sağlar. Bir harfin basımından sonra şaryo kendiliğinden yatay bir biçimde hareket eder. Bir satır bittiğinde bir çınlama sesi makineyi kullanana şaryoyu yeni bir satırın yazım için başlangıç durumuna getirmesini anımsatır. Bu tip araçlarda yazının koyuluğu, harflerin boyutları ve tuşlara vuruş hızına bağlı olduğundan aynı koyulukta bir yazı elde etmek olanaksızdır. Ancak birçok modern daktiloda bu sorun yoktur.

Sholes’in yaptığı makineyi inceleyen Thomas Edison, elektrikle çalışabileceğini söyleyerek üzerinde çalışmaya başladı. Edison, çubuğun elektro mıknatısla hareket ettiği elektrikli daktilo makinesi yaparak 1872’de patentini aldı. Çeşitli deneme ve üzerinde yapılan çalışmalardan sonra 1930 yılında seri halde elektrikli makinelerin satışına başlandı. Piyasada tutunması, seri iş yapması bunun üzerinde firmaların çalışmasını sağladı. Her geçen gün daha da geliştirilerek günümüze kadar gelindi.