Elektronik oy sistemi geliyor!

Türk öğrencinin geliştirdiği yazılım oy pusulası ve mührü tarihe gömecek! Şifreli, parmak izli elektronik oy kullanma sistemi…

Ülkemizde halen kağıt oy pusulası ve mühür ile yapılan seçimleri elektronik ortama taşıyacak bir gelişme yaşandı. 1 yılda geliştirilen bir sistemle oy kullanma işlemi seçmenlerin parmak iziyle gerçekleşecek… Teknolojinin gelişmesiyle bazı ülkelerde uygulanmaya başlanan elektronik oy sistemi yakında ülkemizde de kullanılabilecek gibi…

Başkent Üniversitesi öğrencilerinden Mert Cankart, seçmenin oyunu parmak iziyle elektronik ortamda kullanmasına olanak sağlayan bir yazılım geliştirdi. Bilgisayar Mühendisliği Bölümü öğrencisi Cankat, bitirme projesinde danışmanı Öğretim Görevlisi Dr. Mehmet Dikmen’in desteğiyle gümrüklerde pasaport kontrollerindeki parmak izi sistemlerine benzeyen güvenli bir oy kullanma sistemi tasarladı.

Sistemde, parmak izi bir okuyucu tarafından alınıyor ve seçmenin belirlediği 6 haneli bir PIN numarası ile şifrelenerek sistemin veri tabanında saklanıyor. Böylece seçmenlerin parmak izi, güvenlik kontrolü için kullanılmış oluyor. Oy verme yaşına gelmiş seçmenlerin parmak izi güvenlik kontrolü olarak kullanılabiliyor. Böylece bir sonraki seçimde aynı seçmen, bir kez daha oy kullandığında güvenliği test edilmiş oluyor.

Seçmen, parmak izinin alınmasının ardından tüm parti isim ve logolarının yer aldığı pencereden istediği parti logosunu tıklıyor. Bu işlemin ardından seçmenin verilen oyla bağlantısını koparacak bir güvenlik duvarı çıkıyor. Böylece seçmenin hem geçerli oy kullanması sağlanıyor, hem de hangi partiye oy verdiği gizli kalıyor. Oy verme süreci tamamlandığında sonuçlar, tasarlanan internet sitesi üzerinden herkesin görebileceği şekilde yayımlanıyor.

Cankat, projenin şu anda prototip aşamasında olduğunu kaydederek geliştirilmesi gerektiğini söylüyor ve şöyle devam ediyor; “Çok çok güvenli olduğunu iddia edemeyeceğim. Şifreleme kullanıyoruz ama halkın güvenini sağlayacak kadar yüksek bir şifreleme olmadı. İleride geliştirilip daha düzgün sonuçlar alınabilir. Parmak izinin kullanılması, devletin çoğu biriminde olduğu aklıma geldi. İsteyen bir insan başkasının parmak izini rahatlıkla bulabiliyor. Buna ilaveten ek önlem olarak PİN belirledik. PİN’le oy şifreleniyor. Oyumuz PİN olmadan açılamıyor. Sadece PİN’i ve parmak izini elde eden insanlar oya müdahale edebilirler. O da olasılık olarak çok düşük.”

Elektronik Oy Sistemi Hangi Ülkelerde Kullanılıyor?

Bugüne kadar elektronik oylama yolunu seçen ülkelerin sayısı tahmin edebileceğiniz gibi oldukça fazla. Örnek olarak Birleşik Krallık, Hollanda, İtalya, Brezilya, Kanada, Estonya, Avustralya, ABD ve Fransa‘yı verebiliriz. Tüm bu ülkeler haricinde Avrupa Birliği’nin de bu konuda ciddi çalışmaları var.

Tarihte kabul edilen ilk elektronik oy sisteminin kullanıldığı seçim 2001 yılında, Avustralya’da yapılmış. İnternet üzerinden yapılan ilk elektronik seçim ise (i-oylama) 2007 yılına dayanıyor. Günümüzde ise mesela; Estonya’da halk, mobil cihazları üzerinden diledikleri yerde oylamaya katılabiliyor.

Bakalım böyle bir sisteme Türkiye’de ne zaman geçilecek? Her seçim sırasında ve sonrasında yaşanan karışıklıklar ne zaman son bulacak?..