Erozyon nedir?

Hiç toprak kayması gördün mü? Erozyon nedir ve neden oluşur biliyor musun? Haydi yakından bakalım… Erozyon hakkında tüm bilgiler burada…

Erozyon (aşınım) koruyucu örtüden yoksun kalan toprağın rüzgar ve su gibi dış kuvvetlerin etkisiyle taşınması olayıdır.

Toprağın nasıl kaydığını gösteren video…

Toprak kayması olarak da bilinen erozyonun etkili olduğu yerlerin ortak özelliği bitki örtüsü bakımından fakir olmasıdır. Arazinin eğimi, iklimi, bitki örtüsü ve toprak özelliklerinin etkileşimi sonucu doğal erozyon oluşabildiği gibi, insanın doğaya müdahalesi ile de yapay erozyon meydana gelebilir.

Erozyonun en büyük nedeni, toprağı koruyan bitki örtüsünün yok olmasıdır. Tarımda kullanılan alanların yüzde 70’i özelliklerini kaybederek dünya genelinde toplam kara üzerinde %30 civarında çölleşmeye sebep olmuştur. Dünyada erozyon sebebiyle çölleşme tehlikesi bulunan 110 ülke bulunmaktadır.

Özel sebeplerden meydana gelebildiği gibi rüzgar ve su nedeniyle oluşan erozyonun en etkilisi su erozyonudur. Yağmur damlaları toprağı aşındırarak toprak kaymasına neden olmaktadır. Diğer bir erozyon çeşidi olan rüzgar erozyonu ise rüzgarın etkisiyle gerçekleşen aşınım ve taşınım olayıdır.

 

Erozyona neden olan etkenler şöyle sıralanabilir;

– Arazinin çok engebeli ve eğimli olması
– Ormanların yok edilmesi
– İklimin etkisi
– Hayvanların aşırı otlatılması nedeniyle meraların tahrip edilmesi
– Toprağa ürün ekerken yanlış yöntemler kullanmak
– Kökleme yapmak. (Kökleme: ormandan ağaçları kesmek ve köklerini söküp çıkararak o yeri tarla haline getirmek)
– Toprağın aşırı işlenmesi ve eğime paralel olarak sürülmesi.
– Bölgede yağışların düzensiz olması, toprak yapısı ve ani su taşkınları.

Erozyonu önlemek için neler yapılıyor?

Yukarıdaki etkenleri en aza indirmek ve halkı bilinçlendirmek için TEMA Vakfı çalışmaktadır. TEMA Vakfı, uzun ismiyle Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı, 1992 yılında kurulmuş ve kurulduğu günden bu yana çalışmalarına devam etmektedir. TEMA’nın amacı erozyon ve çölleşme tehlikesine karşı toplumsal duyarlılığı artırmak ve bu mücadelenin devlet tarafından desteklenmesini sağlamaktır.

Toprak Erozyonundan Korunma Yolları

• Bitki örtüsü korunmalı, çıplak araziler ağaçlandırılmalıdır.
• Tarla açma gibi nedenlerle ormanlar tahrip edilmemelidir.
• Nadas alanları azaltılmalı, nöbetleşe ekim yaygınlaştırmalıdır.
• Meraların ve otlakların aşırı otlatılması önlenmelidir.
• Barajların ve göllerin su toplama alanları ağaçlandırılmalıdır.
• Mera hayvancılığı yerine ahır hayvancılığı geliştirilmelidir.
• Araziler eğim doğrultusunda değil, eğime dik olarak sürülmelidir.
• Rüzgarların etkili olduğu alanlara rüzgarın hızını kesecek engeller yapılmalıdır.
• Eğimli araziler aşırı işlenmemelidir.
• Eğimli araziler taraçalandırılmalıdır. (Toprak veya başka malzemeyle elde edilen, bir duvarla desteklenen yüksek düzlük)
• Ürünler hasat edildikten sonra anız örtüsü yakılmamalıdır.
• Akarsu yatakları ıslah edilmelidir.
• Erozyonla mücadele ile ilgili olarak halk eğitilmelidir.

Erozyon Türkiye’de nelere sebep oluyor?

• Toprağın üstteki verimli kısmının sel sularıyla süpürülüp gitmesiyle tarımsal verim azalmaktadır.
• Erozyon sonucu toprağın bir kısmı denizlere, göllere ve barajlara taşınmaktadır. Bunun sonucunda da barajlar kısa sürede toprakla dolmaktadır.
• Erozyonla toprakların taşındığı yerlerde verimsiz olan taşlık ve kayalık araziler ortaya çıkmaktadır.
• Erozyonun önüne geçilemez de toprak kayması aynı hızla devam ederse yakın gelecekte ülkemiz çölleşme sorunuyla karşı karşıya kalacaktır.

Gelecek bizim elimizde!.. Toprağımıza, havamıza, suyumuza sahip çıkalım… Doğayı çocuklarımıza miras bırakacağız…