Güneş gözlüğü alırken nelere dikkat edilmeli?

Yaz mevsiminin vazgeçilmez aksesuarı güneş gözlüğü alırken nelere dikkat etmeliyiz?.. Tercih sebebimiz sağlık mı; yoksa şıklık mı?..

Özellikle ozon tabakasının delinmesiyle birlikte, artık güneş gözlüğü kullanmak bir zevk değil, önemli bir ihtiyaç. UV (ultraviyole) ışınlara uzun süre çıplak gözle maruz kalmak, pek çok göz hastalığına neden olabiliyor. İyi güneş gözlüğü demek, kaliteli cam demek!..

Güneş gözlüğü alınırken dikkat edilmesi gereken en önemli özellik camlarının ultraviyole ışınlarını blokaj derecesidir. Gözlüğün üzerinde mor ötesi ışınları kestiğine dair bir tescili ve Sağlık Bakanlığı’nca onaylanmış sertifikası mutlaka bulunmalı, camları UV filtreli olmalı.

Normalde her gözlük camı ultraviyoleyi değişik oranlarda bloke edebilmekle birlikte etkili ultraviyole blokajı için özel kaplamalar kullanılması gerekmektedir. Güneş gözlüklerinde kullanılan aynalı kaplamalar göze gelen ışık miktarını düşürmekle birlikte ultraviyole blokaj oranını etkilememektedir.

Güneş gözlüğü seçiminde bir diğer önemli faktör cam rengi ve koyuluğudur. Cam renkleri eskiden kahverengi ve siyahla sınırlıyken, bugün her türlü renge ulaşmak mümkün. Camın renginin ve koyuluğunun ultraviyole blokaj derecesiyle herhangi bir ilişkisi yoktur ama her cam renginin farklı özellikleri vardır.

Yeşil ve gri renkli camlar görüntü kontrastını etkilemez ve renk bozulmasına neden olmazken, kahverengi cam kontrastı ve derinlik hissini artırırken bir miktar renk bozulmasına neden olur. Mavi renk camlar karda en iyi görmeyi sağlarken diğer renklerde bozulmaya yol açar, kırmızı ve pembe renkli camlar bilgisayarda en iyi görmeyi sağlarken yine renk bozulmalarına yol açarlar.

Göze zararlı olabileceği iddia edilen mavi renkli ışınları bloke eden ve uzaktaki cisimlerin daha net görülebilmesini sağlayan amber renkli camlar özellikle pilotlar, kayakçılar ve gemiciler tarafından tercih edilir. Işık miktarına göre rengi açılıp koyulaşabilen fotokromik ya da kolormatik camlar iç ve dış ortamlarda kullanılabilmeleri nedeniyle avantajlıdır. Bu camların yüksek ultraviyole blokajına sahip olanları güneş gözlüğü olarak kullanılabilmekle birlikte özellikle ışıklı ortamdan karanlık ortama geçildiğinde cam renginin açılmasının zaman alabildiği akılda tutulmalıdır.

Polarize camlar özellikle su ya da kar yüzeyinden yansıyan ışınları etkili olarak azalttıkları için özellikle denizde, kayakta tercih edilmektedir. Polarize cam özelliğinin normalde ultraviyole blokajıyla ilişkisi olmamakla birlikte hem polarize olan hem de etkili ultraviyole blokajı yapabilen camlar bulunabilmektedir.

Hangi yüze hangi gözlük?

Çerçeve, yüzün büyüklüğü ile orantılı olmalı. Büyük suratlarda büyük, küçük suratlarda ise küçük çerçeveler daima iyi durur. Yüzün biçimiyle zıt modeller ise, oluşacak kontrastla daha şık olacaktır.

Kare yüzde kuvvetli bir çene çizgisi, geniş alın ve elmacık kemikleri bulunur. Kavisli çerçeveler bu yüz şeklinde iyi durur.

Oval yüzler her türlü çerçeveyi taşıyabilecek bir yüz yapısına sahiptir. Önemli olan yüzün büyüklüğü ile orantılı çerçeveler seçmek.

Yuvarlak yüzlerde düz ya da açılı hatları olan çerçeveler seçmek isabetli bir karar olur; çünkü yüzü daha uzun ve ince gösterir.

Dar alın ve çeneli, geniş elmacık kemikli üçgen yüzlerde ince kenarlı düşey çizgili çerçeveler iyi durur.

Yuvarlak ve kare hatlara sahip çerçeveler uzun yüz tipi için en uygun olan modellerdir.

Gözlük, yüze tam olarak oturmalı, yoksa yanlardan ışık alır ve gözlük takmanın hiçbir anlamı kalmaz. Sapları, kulak arkasını sıkmamalı, yoksa kısa süre sonra gözlük takmak bir işkenceye dönüşebilir.

Ten rengi açık olanlar, açık gül ve amber gibi açık renk ve hafif çerçeveleri seçmeli; çünkü yeşil, mavi gibi koyu renkler yüzü soluklaştırabilir. Koyu tenlilerde ise gümüş, altın ve şeffaf çerçeveler daha hoş olacaktır.

Gözlüklerinize gözünüz gibi bakın!

– Gözlük saplarınızın gevşemesini istemiyorsanız, gözlüklerinizi taç gibi kullanmayın!

– Gözlüğünüzü çantanızda taşıyacağınız zamanlarda mutlaka kutusuna koyun. Aksi halde gözlüklerinizin camları çizik içinde kalabilir.

– Gözlüklerinizi üzerinizdeki kıyafetle değil, özel bezi ile temizleyin. Böylece çizilmesini önlemiş olursunuz.

– Parfüm, saç spreyi gibi kimyasal içerikli maddeleri gözlüklerinizden uzak tutun.

Güneş gözlükleri aksesuar olarak değil, sağlığı koruyucu bir ürün olarak düşünülmeli ve gözlük alırken kaliteli olmasına dikkat edilmelidir. Güneş gözlüklerinin de numaralı gözlükler gibi sağlık için önemli bir unsur olduğu unutulmamalı!..

Gözbebekleri küçülerek veya büyüyerek göze giren ışın miktarını ayarlayabilirler; ancak kalitesiz güneş gözlüğü takıldığında gözbebekleri bu fonksiyonunu devre dışı bırakarak göze zararlı ışınların girmesine izin verir. Bunlar da zamanla katarakt ve sarı nokta gibi bir takım rahatsızlıkların oluşmasına sebep olur. Ayrıca uzun süre kullanıldığında, iki göz arasındaki ilişkiyi bozup bulanık görme, hatta çift görme gibi sorunlara da yol açabilir.

Son olarak söyleyebileceğimiz, kalitesiz güneş gözlüğü kullanmayın ve güneş gözlüğü almadan önce doktora danışın!..