Hiç ağaç müzesi gördünüz mü?

Her mevsim ayrı bir güzelliğe bürünen canlı ağaç müzeleri, arboretumlardan bahsediyoruz…

Bilimsel araştırma ve gözlem amacıyla; kökeni ve yaşları belli olan, her biri doğru ve dikkatli bir şekilde bir araya getirilmiş, çoğunluğu ağaç ve diğer odunsu bitkilerin sergilendiği alanlara ‘arboretum’ deniliyor.

Arboretum teriminin kökeni, Latince ‘arboretum’ kelimesinden geliyor. Bu sözcük, ‘ağaç’ anlamına gelen ‘arbor’ sözcüğü ile ‘belli bitkilerin yetiştirildiği alan’ anlamına gelen ‘etum’ son ekinin birleşmesinden oluşuyor.

Ağaç parkı da denilen arboretumlar, esasen ağaçlar ile ağaççık ve çalı gibi diğer odunsu bitkilerin yetiştirilmesine adanmış botanik bahçelerdir. Bir botanik bahçesinde bulunan ve ağaç, ağaççık ve çalıların dikimine ayrılmış olan bölüm de ‘arboretum’ olarak anılıyor.

Arboretumlara neden canlı bitki müzesi deniliyor?
Bu tür bahçeler bilimsel araştırma ve gözlemler için kullanılmakla birlikte, çeşitli canlı ağaç türlerinin koleksiyonlarını barındırdıkları için müze olarak da nitelendiriliyor.

Neden arboretumlar oluşturulmuş?
Yeryüzünde kuruluşları yüzyılların ötesine dayanan arboretumların var olma amaçları çeşitlilik gösteriyor.

Bu sebepler
•    İlk ve orta öğretimden üniversite düzeyine kadar tüm öğrencilere ve çevre halkına otsu ve odunsu bitkiler  hakkında bilgi vermek
•    Ağaç ve bitkileri yetişme alanlarında tanıtmak
•    Çevre bilincinin gelişmesine katkıda bulunmak
•    Nesli kaybolma tehlikesi altında bulunan bitkiler koruma altına almak
•    Yabancı kökenli türlerin ülkelere uygunluğu konusunda çalışmalar yapmak

Atatürk Arboretumu

Kurulumuna 1949’da başlanmış olan Atatürk Arboretumu, İstanbul’un Sarıyer ilçesindeki Belgrad Ormanı’nın güney doğusunda 296 hektarlık bir orman parçası üzerinde yer alıyor.

Atatürk Arboretumu’nun ilk amacı; basta İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğretim üyeleri ile öğrencileri olmak üzere Orman Bakanlığı bünyesindeki ilgili kuruluşlar ile orman mühendisleri, peyzaj mimarlarının, diğer fakülteler ile araştırma kurumlarının, yerli ve yabancı bilim adamlarının, doğa severlerin yapacakları incelemelere, bilimsel araştırmalara her yönü ile açık bir canlı laboratuar olarak hizmet vermektir.

Orman Genel Müdürlüğü’ne ait olan Atatürk Arboretumu yeryüzündeki diğer arboretum ve botanik bahçeleriyle tohum ve fidan temini konusunda işbirliği içerisindedir.

Adres: Sarıyer Köyü – İstanbul (İETT Bahçeköy Durağı)
Tel: 0212 226 1929

Karaca Arboretumu

Karaca Arboretumu, 1980 yılında çalışma hayatını noktalayıp, özlemiş olduğu doğal yaşama dönen Hayrettin Karaca tarafından Yalova’da ve 13,5 hektarlık bir alan üzerine kurulmuştur.

Türkiye’nin ilk özel arboretumu olan Karaca Arboretumu, yaklaşık 7.000 farklı bitki ve alt türünü barındırmaktadır. Burada dünyanın en geniş (300’ye yakın) meşe koleksiyonu ile birlikte Çin, Avustralya, Amerika ve İran’dan gelmiş ağaçlar bulunmaktadır.

Pazar günleri de halka da açık olan ağaç müzesi, hafta içinde gruplar halinde randevu alınarak gezilebilir.

Adres: Samanlı Köyü – Yalova
Tel: 0 226 833 77 67
www.karacaarboretum.com

Pinetum
İğne yapraklı ağaçların yetiştirilmesinde özelleşmiş arboretumlara ‘pinetum’ deniliyor. Pinetum terimi de yine Latince’den geliyor. ‘Çam ağacı’ anlamındaki ‘pinus’ sözcüğü ile ‘etum’ son ekinin birleşmesinden oluşuyor.
Bilimsel araştırma ve gözlem amacıyla; kökeni ve yaşları belli olan, her biri doğru ve dikkatli bir şekilde bir araya getirilmiş, çoğunluğu ağaç ve diğer odunsu bitkilerin sergilendiği alanlara ‘arboretum’ deniliyor.