Japonya’nın sembolü: Sakura ağacı

Japonya’nın sembollerinden olan sakura ağacının özellikleri nelerdir? İstanbul’da sakura ağacı var mı?..

Japonca kökenli bir kelime olan sakura, Türkçe’de kiraz çiçeği anlamına gelir. Sakuralar, süs amacı ile yetiştirilen ve yabani olduğu için yenilmeyen Japon kiraz ağaçlarının çiçeklerine verilen isimdir. Ömrü sadece 1 hafta ve 10 gün kadar olan sakuralar; Japonlara genç, güzel ve hayat dolu iken ölümün bir anda gelebileceğini ve bütün güzelliklerine rağmen bir anda kaybedebileceklerimizi hatırlatır. Bu nedenle Japon felsefesinde önemli bir yer tutar.

Bitkilere ve doğaya önem veren Japonlar için sakura, büyük önem taşır. Çünkü bu çiçekler ağaçta yetişmekte, en güzel göründükleri dönemde ise solmadan ve kurumadan yere düşmektedirler. Kısa hayatları ve ani ölümleri ile sakuralar, samuray yaşam tarzını benimseyen Japonlar için bir çiçekten çok daha fazlasıdır. Japon savaşçıları olan samuraylar, aynı sakuralar gibi yaşamın içinde parlar ve savaşırken, her an ölebileceklerini düşünmektedirler. Yani sakura, Japon toplumu özellikle de samuraylar için felsefi bir özellik taşır. Bu şirin kiraz çiçekleri, hem hayatın güzelliklerini ve yaşama sevincini hem de hiç umulmadık bir anda ölümün gelebileceğini hatırlatırlar. Sakura ağacı, Japon anime sanatında da önemli yer tutar ve Japon kültürünün bir parçasıdır.

Japonlar tarafından yüz yılı aşkın bir süredir farklı ülkelere götürülüp tanıtılan sakura ağacının, evrensel bir barış sembolü olarak sayılması için uğraş veriliyor. Japonlar her ülkede sakura ağaçlarının olduğu parklar kurulmasını istiyor. Bu doğrultuda Amerika, Almanya, Kanada ve Filipinler gibi bazı ülkelerde, her yıl belli dönemlerde festivaller düzenleniyor. Binlerce sakura ağacı arasında düzenlenen festivallerde Japon kültürü ve doğa güzelliğinin evrenselliği yaşatılıyor. (Resim: Sakura ağacının önünden geçen Japon anime karakterleri)

İlkbaharda, sakura ağacının açtığı dönemde Japonya’da da sakura festivalleri düzenlenmektedir. Japonya, kirazların çiçeklenmesini hayata yeni bir başlangıç ve bahar coşkusu olarak kutlar. Sakura ağacı Japonya ile özdeşleşmiş bir ağaçtır. Hem yaşamın güzelliğini hem de ölümün aniliğini yansıtan sakuralar, Japonlar aracılığı ile tanınmış ve tüm dünya tarafından çok beğenilmiş ve sevilmiştir. Sakuraların açtığı dönemde Japonya’da düzenlenen festivallere, tüm dünyadan pek çok sayıda turist akın etmekte ve bu muhteşem manzarayı görebilmek için binlerce ağaçlık sakura ormanlarına gitmektedir.

Sakura Zensen, yani çiçeklerin açma zamanı, Japonya’nın birçok kentinde ikişer haftalık festivallerle kutlanıyor. Martın son haftasında başlayıp, mayısa kadar süren festival zinciri her yıl yaklaşık 500 bin turisti Japonya’ya çekiyor. Yeni işe başlayacak, evlenecek, önemli bir konuda karar verecek Japonlar, bunun için Sakura Zensen’i bekliyor. Düzenlenen etkinliklere her yıl yaklaşık 700 bin kişi katılıyor.

İstanbul’da sakura ağacı var mı?

Bu güzel ağaçtan İstanbul’da da bulunuyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ülkeler arasındaki dostluğu pekiştirmek amacıyla 2003’te Baltalimanı’nda kurduğu Japon Bahçesi’ne 52 yetişkin sakura dikilmişti. Ücretsiz gezilebilen parkta, halen farklı türlerden 5 bin civarında bitki bulunuyor.

İstanbul’un en yaşlı sakura ağaçları ise, Emirgan Korusu’nda yer alıyor. Beyaz Köşk’ün havuz yönündeki girişinde iki büyük sakura bulunuyor. Ayrıca Beyaz Köşk’le Sarı Köşk’ü bağlayan yolda da yaklaşık beş metrelik bir sakura görmek mümkün.

İstanbul’un üçüncü yaşlı sakura ağacı ise Kadıköy Fenerbahçe’deki parkta bulunuyor. 400 yıllık sakız ağaçlarının yükseldiği, canlı bitki müzesini çağrıştıran Fenerbahçe parkında sadece bir sakura ağacı var. Bu yaşlı ağacı, parkın girişinde iki kuyunun bulunduğu adada görebilirsiniz.