Kanuni Sultan Süleyman kimdir?

Kanuni Sultan Süleyman’ın hayatı, Muhteşem Yüzyıl isimli diziden sonra daha fazla merak edilmeye başlandı. İşte I. Süleyman’ın hayatı…

27 Nisan 1495 tarihinde Trabzon’da dünyaya gelen Kanuni’nin babası Yavuz Sultan Selim, annesi de Hafsa Hatun’dur.

Osmanlı İmparatorluğu’nun onuncu padişahı ve 89. İslam halifesidir. Batıda Muhteşem Süleyman, doğuda ise adaletli yönetimine atfen Kanuni Sultan Süleyman olarak da bilinmektedir.

I. Süleyman 1520 yılında, babası I. Selim’in vefatının ardından tahta çıktı. Batıda Belgrad, Rodos, Boğdan ve Macaristan’ın büyük kısmını imparatorluk topraklarına kattı. 

1520’den 1566’daki ölümüne kadar yaklaşık 46 yıl boyunca padişahlık yapan ve toplamda 13 kere sefere çıkan Süleyman, saltanatının toplam 10 yıl 1 ayını seferlerde geçirmiştir.

I. Süleyman böylece devletin hem en uzun süre görev yapan, hem en çok sefere çıkan, hem de en uzun süre sefer yapan padişahı olmuştur.

I. Süleyman’ın saltanatı döneminde yetişen başlıca şairler arasında Fuzûli, Baki, Pir Sultan Abdal ve Bağdatlı Ruhi gösterilmektedir.

Matrakçı Nasuh ise dönemin önemli ressam, tarihçi ve minyatür sanatçılarındandı. Yine bu çağda yaşayan ve Süleymanname’yi yazan şehnameci Arifi, nakkaş Nigari ve hattat Ahmed Karahisari de dönemin önde gelen sanatçıları arasında yer almaktadır.

Sultan Süleyman döneminde çok sayıda medrese kurulmuştur. Bu dönemde sarayda kurulan kütüphanelerden çok, medrese ve külliyelerde kurulan kütüphanelerin ön planda olduğu görülmektedir. Bu da, devletin halkın eğitimini daha ön planda tutmaya başladığının göstergesi olarak görülebilir.

1529 yılında Viyana’yı kuşatsa da çeşitli sebeplerden ötürü bu kuşatma başarısızlıkla sonuçlandı.

Doğuda, Safevilerle yapılan savaşlar sonrasında Orta Doğu’nun büyük kısmını ele geçirdi.

Afrika’da imparatorluğun sınırları Cezayir’e kadar uzanırken; Osmanlı Donanması Akdeniz’den Kızıldeniz’e kadar olan sularda hakimiyet kurmuştu.

Kanuni, I. Selim’den 6.557.000 km2 olarak devraldığı Osmanlı İmparatorluğu’nu, padişahlığı döneminde 14.893.000 km2’ye ulaştırdı.

Son seferi olan Macaristan seferinde Zigetvar Kalesi’ni kuşatan Kanuni’nin, 7 Eylül 1566 tarihinde, kuşatma devam ederken ölmesine rağmen kale fethedildi.

Kanuni Sultan Süleyman’ın cenazesi Mimar Sinan’a yaptırdığı Süleymaniye Camii’nin avlusundaki türbeye gömüldü. Daha sonra karısı Hürrem Sultan da buraya defnedildi.

II. Selim, Bayezid, Abdullah, Murad, Mehmed, Mahmud, Cihangir, Mustafa adlarında sekiz erkek çocuğu ve Mihrimah Sultan, Raziye Sultan adında da iki kız çocuğu olan Kanuni’den sonra tahta, Hürrem Sultan’dan olan oğlu II. Selim geçti.

Kanuni Sultan Süleyman’ın hastayken yazmış olduğu en meşhur şiir;

Halk içinde mu’teber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi

Ko bu ayş u işreti çün kim fenâdur âkibet
Yâr-ı baki ister isen olmaya tâat gibi

Olsa kumlar sağışınca ömrüne hadd ü aded
Gelmeye bu şîşe-i çarh içre bir sâat gibi

Saltanat didükleri ancak cihân gavgâsıdur
Olmaya baht u saâdet âlem-i dünyada vahdet gibi

Ger huzûr itmek dilesen ey Muhibbî fâriğ ol
Varmıdur vahdet makâmı gûşe-i uzlet gibi