Karbon ayak izi nedir?

Gün içinde fark etmeden yaptığımız birçok şey karbon ayak izimizi oluşturuyor!.. Peki, karbon ayak izi nedir?.. Neden ölçülür?..

Küresel ısınmanın başlıca sorumlusu olarak gösterilen karbon ayak izi; insan aktivitelerinin sonucu olarak salınan ve karbondioksit (CO2) cinsinden ölçülen sera gazlarının çevreye verdiği zararın ölçüsüdür.

Aslında karbondioksit ve diğer sera gazları atmosferimizde oluşumundan beri vardır ve tıpkı sera gibi ısıyı içeride tutarak dünyayı yaşanabilir kılmıştır. Yirminci yüzyılda endüstriyelleşmenin başlamasıyla bu gazların atmosferdeki miktarı artmış, küresel ortalama sıcaklık daha çok ısının tutulması ile yükselmiştir. Bunun sonucu da karşımıza son yıllarda iyice kendini hissettiren iklim değişikliği olarak çıkmaktadır. Bizler her gün yaptığımız faaliyetler ile bu sera gazlarının salımına neden olmakta ve dünyanın geleceğini etkilemekteyiz. Bu etki de bizim karbon ayak izimizdir.

Bindiğimiz araçların egzos borusundan çıkan gazlarda olduğu gibi kimi zaman bu karbon salımını çok açık bir şekilde görürüz. Kimi zaman ise durum bu kadar görünür değildir. Örneğin; marketten satın aldığımız ürünlerin üretiminden nakliyesine kadar olan süreçte açığa çıkan CO2 gibi.

Karbon ayak izimizi azaltmak için ilk önce ona neyin sebep olduğunu bilmek, sonra da miktarını hesaplamak gerekir. Çünkü ölçmek; yönetmek ve kontrol altına almak demektir.

Karbon ayak izimizi tam olarak saptamak mümkün değilse de, bu konuda edineceğimiz genel fikir, kişisel olarak iklim üzerindeki olumsuz etkimizi azaltmamıza yardımcı olacaktır. Siz de kendi karbon ayak izinizi buradan hesaplayabilirsiniz.

Sanıldığının aksine karbon ayak izimizi azaltmak o kadar da zor değil. İlk başta yaşam standardımızdan ödün vermeyi gerektirecek özverilerde bulunmak görünse de, büyük olasılıkla yaşam kalitemizi ciddi bir şekilde yükseltecek sonuçlar doğuracaktır.

 

Rakamlarla Örnek Karbon Ayak İzleri:

– Yediğimiz 1 kg Somon Balığının Karbon Ayak İzi: 0,14 kg CO2
– Yediğimiz 1 kg Sığır Etinin Karbon Ayak İzi: 34,6 kg CO2
– Yediğimiz 1 kg Tavuk Etinin Karbon Ayak İzi: 4,57 kg CO2
– Yediğimiz 1 kg Cheeseburgerin Karbon Ayak İzi: 3,6 – 6,1 kg CO2
– Yediğimiz 1 kg Patatesin Karbon Ayak İzi: 0,45 kg CO2
– İçtiğimiz 1 lt. Sütün Karbon Ayak İzi: 1,4 kg CO2
– 2007 Live Earth Konseri Karbon Ayak İzi: 19.708 ton CO2
– 2010 FIFA Dünya Kupası Organizasyonu Karbon Ayak İzi: 2.753.251 ton CO2
– Formula 1 Araçlarının km Başına Sahip Oldukları Ortalama Karbon Ayak İzi: 1,74 kg CO2

Karbon Ayak İzini Azaltmanın Yolları

1. Mümkünse güneş, rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları, tasarruflu ampul vb. kullanarak elektrik kullanımını; güneş enerjisi kullanarak doğalgaz kullanımını azaltabiliriz. Böylece en önemli emisyon kaynaklarından biri olan enerji tüketimini azaltabiliriz.
2. Ağaçlandırma çalışmalarına katkıda bulunarak dikilen her ağaç için yılda 12 kg karbondioksit emilimi sağlayabiliriz.
3. Ev, okul ve iş yerlerindeki çöplerimizi geri dönüşüm kutularına atarak, emisyon oluşumunu önleyebiliriz.
4. İhtiyaçlarımızı karşılarken önceliğimizi geri dönüştürülebilir, daha yeşil ürünlerden yana kullanarak çevreye katkıda bulunabiliriz. Alacağımız elektronik aletleri A Sınıfı enerji tüketimi olanlardan tercih ederek doğayı koruyabiliriz.
5. Toplu taşıma araçlarını kullanarak hatta araç yerine yürüyerek veya bisiklete binerek emisyonların azalmasına yardımcı olabiliriz.
6. Uçakların kalkış ve inişlerdeki mil başına yakıt tüketimleri normal seyir halindekinden çok daha yüksek olduğu için mümkün olduğunca direk uçuşları tercih etmeliyiz.
7. Günlük hayattaki ulaşım ve ısınma ihtiyaçlarımız için temiz yakıtları tercih edebiliriz. Mümkünse fosil yakıtlı araçlar yerine elektrikli ve hibrid araçlar tercih edip, ısınma için de yakıt tercihimizi doğalgazdan yana kullanabiliriz.