Kırkayakların kaç ayakları vardır?

Kırkayak kelimesi Latince yüz ayak anlamına gelen “centipeda” kelimesinden gelmektedir. Kırkayakları tanıyalım…

 

Kırkayakların, sanılanın aksine kırk tane ayakları yoktur. Yıllardır incelenen kırkayaklar içinde yüz ayağa sahip olanı ise hiç bulunmamıştır.

Kırkayak türü içinde sayıları 36’dan başlayarak 400’e kadar bacağa sahip olanlar vardır. 1999 yılında araştırmacılar 96 ayağı olan bir kırkayak bulmuşlardır. Kırkayaklar içinde “İllacme plenipes” türünde erkeklerin 660, dişilerin ise 750 bacağı bulunur.

Kırkayak kelimesi, Latince yüz ayak anlamına gelen “centipeda” kelimesinden gelmektedir. Kırkayaklar, yavaş hareket eden, uzun vücuda sahip hayvanlardır.

Kırkayaklar yumurtlayarak ürerler. Yumurtalarını toprak altına bırakırlar. Kuluçka dönemi 2 haftadır. Yavrular yaklaşık 1 yılda olgun bir kırkayak haline gelir.

Kırkayaklar ile tespih böcekleri ve çıyanlar sıkça karıştırılırlar. Kırkayaklarda tıpkı tespih böcekleri gibi tehlike anında tostoparlak olurlar.

Kırkayaklar, çiyanlarla da karıştırılırlar. Çoğu çiyan ısırması ve sokmasının kırkayaklar tarafından yapıldığı zannedilir. Kırkayakların insanlara doğrudan verdiği bir zarar yoktur. Bazen üzerlerinde taşıdıkları mikropları yiyeceklere bulaştırırlar. Bu da mide bulantısı ve enfeksiyona sebep olabilir.

Görünüşleri benzemekle birlikte çıyanlar, çok hızlı hareket eden, uzun vücuda sahip, etçil eklembacaklılardır. Bazı çiyan türleri zehirlidir. Ancak birçoğu küçük dişleri nedeniyle deriyi delemez.

Çiyanlar, Antartika dışında hemen her yerde yaşayabilirler.

Kırkayaklar ile çiyanlar arasındaki farklar

*Çiyanlar zehirli bir türdür. Buna karşılık kırkayaklar zararsız hayvanlardır.

*Çiyanlar insan derisini delemez, sadece ısırmakla yetinir.

*Kırkayaklar evlerde yere dökülen kırıntıları ve bitkilerdeki besin kaynakları tüketirler. Çiyanlar, etçil hayvanlardır.

*Kırkayaklar soğuk ve nemli yerleri, yağmurlu havaları severler. Çiyanlar ise havalar ısındığında ortaya çıkar.

*Çiyan ve kırkayakların büyüklükleri ve genişlikleri hemen hemen aynıdır. Her ikisi de karanlık ve kuytu köşeleri tercih eder.

*Kırkayaklar akıllı hayvanlardır. Tehlike anında ölü taklidi yaparlar.

*Çiyanların 5-6 yıl yaşayabilenleri vardır. Bugüne kadar görülen en büyük çiyan 30 santimetre uzunluğundadır. Kırkayaklar ise genellikle 3-6 santimetre uzunluğa sahiptir. Nadir olarak 20 santimetreye ulaşanları da vardır.

Yeni bir kırkayak türü keşfedildi!

Bilim insanları geçen yıl yeni bir kırkayak türü keşfetti.

Hırvatistan’daki Velebit Dağlarının yeraltı mağaralarında yaşayan bu türe, mitolojinin yeraltı tanrısı Hades’ten esinlenerek “Geophilus Hadesi” ismi verildi.

Yeni bulunan kırkayak türü, sadece barınma ihtiyacını karşılamak için kuytulara kaçan diğer kırkayaklardan farklı olarak, tüm yaşamını yeraltında geçiriyor.

ZooKeys isimli dergide yayımlanan keşfe göre, Geophilus Hadesi yerin yaklaşık 1 kilometre derininde, karanlık ve rutubetli koşullarda hayatını sürdürüyor. Geophilus Hadesi’nin uzun 33 adet bacağı bulunuyor.