Kızamık nedir? Belirtileri nelerdir?

Bulaşıcı bir hastalık olan kızamık hakkında neler biliyoruz?.. Kızamığın belirtileri nelerdir?.. Cevaplar, sevgili okurumuz Elif Sude Demir’in de katkılarıyla…

Kızamık; ilkbaharda ve kışın son döneminde ortaya çıkan, virüsün neden olduğu, ateş ve deride döküntülerle kendini gösteren, bulaşıcı bir hastalıktır. Kızamık, hastanın iş ya da okul hayatına engel olur. Kişi, kendini oldukça yorgun hisseder ve ateşi yükselir.

Tehlikeli bir hastalık olan kızamık, bazı yan etkiler sonucu başka rahatsızlıklara (ishal ve akciğerde, gırtlakta, orta kulakta iltihap) yol açar. Bu hastalıkların görülme sıklığı ortalama %10 civarındadır. Hamileler ve bebeklerde tehlikeli olan kızamık, aşının kullanılmadığı bölgelerde salgınlar halinde görülebilir.

KIZAMIK NASIL BULAŞIR?

Kızamığa neden olan mikrop, hastanın ağız ve burun boşluğuna yerleşir. Yerleştikten sonra bir hafta içinde, hastalık bulaşabilir. Bu süre, döküntünün başlamadan önce ve başladıktan sonraki dönemidir. Bulaşma yolu, konuşma, hapşırma ya da öksürme ile tükürük damlacıklarının yayılması ile olur. Kızamık virüsü, havada iki saat kadar canlı kalır. Çocukluk dönemi hastalığı olarak bilinse de, bu dönemde hastalığa yakalanmamış erişkinlerde de ortaya çıkabilir. Hastalık görüldüğünde, vücut bu mikroba karşı bağışıklık kazandığından tekrarlamaz.

KIZAMIK NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Kızamık virüsüne temas edildiğinde vücudun hastalığa karşı bağışık olmaması, hastalığın ortaya çıkmasına neden olur. Hastanın, ağız ya da burun boşluğuna yerleşen mikrop, burada üreyerek bütün vücuda yayılmaya başlar. Mikrop, kana karıştıktan yaklaşık 10 gün sonra hastalığın belirtileri ortaya çıkar. Bu durum, hastalığın 15. gününe denk gelir. Bundan sonra hastalığın bulaşması azalır. Çünkü, döküntüyle birlikte mikrobun üremesi de azalmıştır.

KIZAMIĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Mikrop girdikten sonra 10. günde, döküntü öncesi dönemin bulguları ortaya çıkar ve en fazla 3 gün sürer. Hastanın ateşi yükselir, titreme vardır ve ağzının içinde küçük, beyaz lekeler ortaya çıkar. Öksürük kuru ve inatçıdır ve yine bu dönemde ortaya çıkar. Gözler kızarmıştır ve ışıktan rahatsız olur.

Döküntülü dönemde, döküntüler kırmızılaşır ve büyür. Biraz kabarmıştır ve sayıları artmıştır. Yüzde ve boyunda ortaya çıkan döküntü daha sonra gövdeye, kollara ve bacaklara da yayılır. Hasta yorgundur ve ateşi tekrar yükselmiştir. Soğuk algınlığı, bu dönemde görülür. Bademcikler şişmiştir.

Daha sonra iyileşme dönemi başlar. Döküntüler solar ve düşmeye başlar. İz bırakmazlar ve hasta artık iyileşmiştir. Kişi, eski enerjisine kavuşur. Hastanın ateşi normale döner ve kişi, soğuk algınlığından kurtulur.

KIZAMIK TANISI NASIL KONUR?

Kızamık hastalığında ortaya çıkan belirtiler, bu hastalığa özgü bir durum değildir. Birçok enfeksiyon sonrası bu belirtiler görülür. Ama döküntü ve döküntünün ortaya çıktıktan sonraki seyri, hastalığın tanısı için önemlidir. Döküntü başlamadan önce hastalığın tanısınını koymak zordur. Kızamıkta ortaya çıkan lekeler hastadan hastaya farklılık gösterir. Ayrıca ağız içinde görülen bu beyaz lekeler başka bir hastalıkta oluşan bir bulgu değildir. Bu durum da tanı için önemli bir kriterdir.

KIZAMIK NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Kızamık virüs ile yayılan bir hastalık olduğundan antibiyotik benzeri bir tedavisi yoktur. Hastanın yatak istirahatine önem vermek, sulu gıdalarla beslemek ve bol bol sıvı vermek gerekir.

Öksürüğü hafifletmek için soğuk buhar uygulamak faydalı olabilir. Ayrıca doktorun önerisine göre vitamin desteği yapılabilir ve ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir.

Kızamık geçiren kişi iyi beslenmezse bronşit, zatürre , orta kulak iltihabı, ishal gibi hastalıklar görülme ihtimali doğar. Döküntüler çıktıktan sonra 4 gün içinde ateş düşmezse, öksürük, nefes darlığı, kulakta ağrı gibi sorunlar sürüyorsa mutlaka doktora gösterilmelidir.

Kızamık aşı ile önlenebilir. 9 ay dolunca yapılan 1 dozluk aşı tam koruma sağlamaz, en az 2 doz aşı gereklidir. Aşının yanı sıra A vitamininin gıdalar yoluyla bolca alınması çocukları kızamıktan korumaya yardımcıdır.

Bu tarz bulaşıcı hastalıkları önlemede aşı önemli rol oynar. Dünya Sağlık Örgütü’nün aşı takviminde de kızamık aşısı vardır. Aşılanma konusunda toplum olarak duyarlı olmamız gerekir!..

Kızamıktan korunmanın yolları!