Meşe Ağacının özellikleri nelerdir?

Uzun ömürleri, dayanıklı ve sağlam yapısı, farklı türleriyle meşe ağacı, ülkemizin hemen hemen her yerinde yetişir. Gelin meşe ağacını ve özelliklerini tanıyalım…

 

Meşe, kayıngiller ailesine mensup Quercus cinsinden 400 kadar türü olan orman ağaçlarının ortak adıdır. Bu türler arasında yaz-kış yapraklarını dökmeyenler bulunur. Meşenin kerestesi dayanıklıdır.

Anavatanı Anadolu, Irak, İran, Suriye, Lübnan, Afganistan, Pakistan ve Yunanistan olan meşe, günümüzde dünyanın her yerinde bulunabilmektedir. İngilizce ismi “Oak”tır.

Türkiye’de meşenin en yaygın 18 türü bulunur. Meşe ağacı, yağışın bol olduğu sulak alanlarda daha iyi yetişmektedir. Güneşle doğrudan teması olmayan gölge sıcaklığı olan yerlerde yine ağaç gelişimi daha iyidir.

3 ila 5 metrelik çalı türü meşe ağaçlarının yanı sıra 25 metre uzunluğa ve 2 metre gövde çapına ulaşabilen devasa büyüklükte türlerine de rastlarınr. Yaprakları da türlerine göre çeşitlilik gösterir. Loplu, dişli ve düz kenarlıdır. Rüzgara dayanıklı bir ağaç türüdür.

Meşenin kökleri, yanlara ve derinlere yayılış gösterir. Meyvelerine “palamut” adı verilir. Meşe ağacı, ancak 50 yaşına geldiğinde palamut almak mümkün olur. Palamut, tanen içerir ve bu nedenle boya sanayiinde kullanılır. Boya sanayinin yanı sıra mobilya ve süs eşya üretiminde meşeden faydalanılır. Ayrıca dayanıklı kerestesi sayesinde, gemi ve iskele yapımında tercih edilir. Meşeden iyi kalite şarap fıçısı yapılır.

Palamudun tohumuna “pelit” adı verilir. Ancak tadı acı olduğu için insanlar tarafından tüketilmez. Daha çok hayvan yemi olarak kullanılır.

Meşe ağaçları, Mart-Nisan aylarında çiçek, Ekim ayında da meyve verirler.

Sincaplar ve alakargalar, meşenin tohumu olan pelidi kışın toprağa gömer, bu sayede toprağa karışan pelitten meşe ağacı büyür.

Meşe, oldukça uzun ömürlü bir ağaçtır. Uygun ortamlarda ortalama 500 yıla kadar yaşar. 1000 yaşına gelmiş meşe ağaçları vardır.

Meşe, Yunan, Roma ve Mısır uygarlıklarınca kutsal kabul edilen bir ağaçtır. Bu uygarlıkların meşe ve meşe yaprağını tıpta da kullandığı bilinmektedir. Eski Roma’da meşe ağacı Jüpiter’e adanmış bir bitkiydi. Galyalılar da meşeye dinsel bir değer atfetmişlerdi.

Türkiye’de yetişen meşe türleri şunlardır:

Saplı meşe, sapsız meşe, Doğu Karadeniz meşesi, saçlı meşe, Istraca meşesi, İspir meşesi, Macar meşesi, Kasnak meşesi, Mazı meşesi, tüylü meşe, Anadolu palamut meşesi, İran palamut meşesi, Lübnan meşesi, Makendonya meşesi, pırnal meşe, boz pırnal, kermes meşesi, yalancı tüylü meşe.

 

Peki, meşe palamudu nasıl dikilir. İşte, TEMA Vakfı tarafından hazırlanan kısa film…