Pandomim nedir?

Gösteri sanatları içinde yer alan pandomimi yakından tanıyalım…

 

Gösteri sanatlarından biri olan pandomim, pantomim, mim sanatı ya da sadece mim olarak da bilinir.

Mim kelimesi, köken itibariyle eski Yunanca’daki “mimeisthai” kelimesine dayanır, anlamı “taklit etmek, temsil etmek”tir. Pandomim kelimesi ise Türkçe’ye Fransızca’dan geçtiyse de kökeni yine Yunanca bir sözcük olan “pantomime”dir.

Pandomim sanatçısı, gösteri sırasında temayı anlatmak için heceleri, kelimeleri, cümleleri değil beden hareketlerini kullanır. Sanatçı, izleyiciye anlatmak istediklerini yüz mimikleri, el-kol ve beden hareketleri ile ifade eder.

Sözsüz bir sanat olarak pandomim diğer görsel sanatlardan ayrılır. Pandomim, beden hareketleri ve mimikler ile evrensel bir dil yaratır. Bu nedenle pandomim “sessiz dil” olarak da anılır.

Mim sanatında çoğunlukla sanatçı yüzde maske ile oynar. Bu maske, oyuncu ile izleyici arasında bağ kurulmasına yardımcı olur.

Pandomim ifade biçimi olarak mimikleri ve beden hareketlerini kullandığı için bedeni zorlayan bir sanattır.

 

Pandomim ve tarihi

Pandomim, geçmişi çok eski çağlara dayanan bir sanattır. Araştırmalar, pandomim ya da mim sanatının tarihini milattan öncelere dayandırır.

Pandomim, 17. yüzyıldan sonra bale içinde de kendine yer bulmaya başlamıştır.

Pandomim, sinemada “sessiz sinema” olarak ifade bulmuştur. Özellikle sinemanın ilk dönemlerine damgasını vuran sessiz sinemanın öncü ismi Charlie Chaplin’dir. Sinemada pandomimi en iyi şekilde uygulayan diğer isimler ise “Laurel ve Hardy”dir.

İlk resmi pandomim filmi ise Marcel Marceau tarafından 1975 yılında çekilmiştir. “Kalbin dili” isimli bu film çekilirken pandomim sanatı kullanılmıştır.

Palyaçoların gösterileri de pandomime ait unsurlar içermektedir.

 

Türkiye’de pandomim

Ülkemizde pandomim ya da mim sanatının öncüsü Erdinç Dinçer’dir.

Taner Barlas Mim Tiyatrosu, pandomim sanatında önemli yer tutar.

Ülkemizde pandomim sanatı açısından önemli sanatçılar “Sözsüz Tiyatro Tarihi” üzerine çalışmaları da olan Ulvi Arı ve Vecihi Ofluoğlu’dur. Vecihi Ofluoğlu, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Pantomim Sanat Dalı’nı kurmuştur.

 

Özel pandomim ifadeleri…

“Aşk”ı ifade etmek için pandomim sanatçısı bir elini yüreğinin üzerine koyar.

“Gözyaşını” ifade etmek için gözler üzerine yerleştirilen eller aşağıya doğru çekilir.

“Öfke” duygusu, sıkılmış yumruklarla, “arzu” duygusu ise kolların çaprazlama aşağıda tutulması ile anlatılır.

“Şaşkınlık” ağzını ve gözünü açmakla ifade edilir.