Peter Pan sendromu nedir?

Adını Peter Pan adlı çocuk kitabından alan Peter Pan sendromu nedir? Bu sendromun belirtileri nelerdir?..

Peter Pan sendromu veya Peter Pan kompleksi, büyümek istemeyen ve hep çocuk kalmak isteyen insanlarda görülen davranış bozukluklarına verilen isimdir. Bu sendrom, olgun olduğu halde çocuk gibi davranan yetişkinlerde ve büyümek istemeyen çocuklarda görülür.

İlk Peter Pan sendromu, 1983’de Dan Kiley isimli bir psikanalist tarafından bulunmuştur. İsmini, James Matthew Barrie’nin Peter Pan isimli romanından alır. Romanda, Peter Pan isimli karakter, büyümeyi reddeder, maceraperesttir ve hep çocuk kalmak ister. Tıpkı romanda olduğu gibi, gerçek hayatta da, özellikle erkekler, Peter Pan gibi maceralı bir hayattan keyif alıyorlar ve hiç büyümek istemiyorlar. Çocukluk yıllarındaki gibi dertsiz, tasasız ve her şeyin onlar için düşünüldüğü bir dünyada yaşamak istiyorlar.

Peter Pan sendromunu yaşayan kişiler için “bumerang nesli” deniliyor. Bir bumerang gibi, baba evinden ayrılsalar bile, oraya geri dönüyorlar. Ailelerinin yanında kendilerini güvende hissediyorlar ve oradan ayrılmak istemiyorlar. Tıpkı Peter Pan gibi, hayatlarını varolmayan bir ülkeyi, Neverland’ı arayarak geçiriyorlar. Evlenmek, ayrı eve çıkmak veya çocuk sahibi olmak gibi sorumluluklardan ise kaçıyorlar.

Bumerang nesli ile ilgili yapılan bir ankete katılan 12 ülke arasında Türkiye, finansal zorluklar nedeniyle, tek başına yaşama oranının en düşük olduğu ülke. Türkiye’de yaşayan insanlar genellikle aileleriyle veya arkadaşlarıyla aynı evi paylaşıyor. Bu ankete katılan Türklerin yüzde 56’sı ev sahibi olmanın on yıl öncesine göre daha zor olduğunu düşünüyor ve katılımcıların yüzde 63’ü gençlerin ev sahibi olamayacağı endişesini taşıyor.

Peter Pan sendromu, ağırlıklı olarak yetişkinlik döneminde ortaya çıkmaktadır. Kişinin, sosyal görev ve sorumlulukları arttığı andan itibaren kendini göstermeye başlayan bu rahatsızlık, bazen kişinin fark edemeyeceği şekilde olabilir. Daha çok bekar insanlarda görülen bu rahatsızlığın, anne baskısı ve babanın yeterince otorite kuramamasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bir başka görüşe göre ise, ebeveynlerin aşırı korumacı tavrı, Peter Pan sendromunu tetikliyor olabilir. Çocukluklarında yeterince sorumluluk almayan ve problem çözmeyen kişiler, ileride yetişkinler dünyasını oldukça karmaşık buluyor ve bu kargaşanın içinden kaçma eğiliminde oluyorlar.

Bu sendroma sahip erkeklerin kendilerinin farkında olmaları ve bunu yenmek için çaba göstermeleri gerekiyor. Özellikle karşı cinsle ilişki kurarken zorlanabilir ve sorumluluk almaktan kaçındıkları için geleceğe dönük plan yapmakta sıkıntı yaşayabilirler.

Sendromun hangi yaş aralığında, nasıl hissettirdiği aşağıdaki gibidir;

10-15 yaş arası: Çocuk dış dünya ile bağlantısını, korku yüzünden, koparmaya çalışır. Görevlerinden kaçar ve yalnız kalır.
16-22 yaş arası: Kendini beğenme ve maçoluk hisseder.
23-25 yaş arası: Hayattan keyif almaz ve rahatsızlık hisseder.
26-30 yaş arası: Sendrom ilerlediği yaş aralığıdır.
45 yaş ve sonrası: Tekrardan çocuk olmaya çalışılır ve istenilmeyen hayat modundan uzaklaşılır.

“Peter Pan Sendromu” isimli kitapta ise bu sendrom detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Ancak Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı’nda, Peter Pan sendromu bir hastalık olarak tanımlanmamıştır.