Piri Reis Haritası

Piri Reis’in, 1513 senesinde çizdiği Dünya Haritası, 16. asır Avrupalı ve Müslüman denizcilerinin bulgularını sahibi olan tarihi bir belgedir.

Aslında Piri Reis, tanınan dünyanın tamamını gösteren dev bir dünya haritası yapmıştı, fakat bu haritanın sadece 3’te 1’lik bir parçası şu zamana kadar ulaştı.

Topkapı Sarayı’nın tam olarak müzeye dönüştürülmesinden sonra Piri Reis’in Dünya haritası ortaya çıkmıştır. Bu durumdan kaynaklı olarak dünya üzerinden ün kazanmıştır. Ün kazanmasının yanında herkes bu haritanın nasıl çizildiğini düşünmektedir.

Harita Hakkında Efsaneler

Bilimsel soslu fantezi yazan, sözde incelemeciler amacıyla bu husus bulunmaz bir nimetti.

Antartika’nın tam olarak ekvatora yakın olması ile alakalı bir durum söz konusudur. Tam olarak büyük bir uygarlığın yer edindiği ve insanların tam anlamıyla teknolojik bir durum yarattığından dolayı haritalar çizilmişti. Mısır’a gittikten sonra dünya haritasını belki de bu durum sayesinde çizmiş olabilmekteydi. Ciddi bilim insanları bu iddiaya bir taraflarıyla gülerken, yeni bir kent efsanesi de yaratılmış oldu. Ondan sonra yazılacak kitaplara ilham kaynağı olacaktı.

Günümüzde sadece ticari gelirler için durumlar yaratılmakla beraber, çıkarlar adına hiçbir bilimsel süzgeçten geçirmeksizin pazara sürüldüler.

Peki, bunları bir kıyıya bırakıp baştaki soruya geri dönelim. Piri Reis o vakitler kimsenin bilmediği, kendisinin de gidip görme olasılığı olmayan Amerika Kıtası’nı nasıl bu kadar mükemmel çizebilmişti?

Amerika Kıtasını Gösteren İlk Haritalar

Kolomb’un çizdiği haritaların ne aslı ne de kopyası şu zamana kadar ulaşabildi ama 1500 senesinden itibaren keşfedilen toprakları gösteren çoğu harita çizildi.

Yanlışlar-Kusurlar

Piri Reis’in ilk dünya haritası mükemmel ve zamanının ilerisinde değildi. Batılı denizcilere ait istihbara durumlarının son derece zor olmasına rağmen Piri Reis bu dezavantajı tam olarak kullanmıştır.

Brezilya ülkesinin sahilleri son derece detaylı olarak çizilmişti. Ancak Virgin Adalarının 2 kere çizilmiş olması kafalarda soru işaretine sebebiyet vermekteydi. Bunun gibi sorunları, ilişkilendirilmesi haritada açıkça görmek mümkün.

Piri Reis’in II. Dünya Haritası

Piri Reis’in, 1528’de hazırladığı ikinci Dünya haritasının kuzeybatı köşesi şu zamana kadar ulaşmıştır.

Bu haritada; Orta Amerika, Kanada’nın kuzeydoğusu, çağdaş Amerika Birleşik Devletleri’nin Atlantik’e bakan Florida eyaleti ve Grönland gösteriliyor. Piri Reis bu haritada doğruluğundan tam olarak emin olmadığı yerleri beyaz bırakmıştı. Harita detaylarında tam olarak emin olmadan atmamıştı. Emin olmadığı yerlerin beyaz olarak bırakıldığını buradan anlamaktayız. Bugün harita Topkapı Sarayı’nda yer almaktadır.

İlk haritada tespit edilen birtakım hayali adaların bu haritada yer almaması, ilk haritanın aksine Bahama, Antiller, Haiti ve Küba’nın gerektiğince doğru çizilmesi, Yengeç Dönencesinin enlemi biraz yanlış olarak da olsa çizilmiş olması, Amerika kıyılarının daha da isabetli çizilmesi, Piri Reis’in birincisinden daha doğru bir harita çizmeye çalıştığını ve Kolomb’dan sonra oluşturulan yeni keşifler ile alakalı istihbarat alıp bunları haritalarına işlediğini kanıtlıyor.

Piri Reis’in Denizcilik Tarihimiz amacıyla Önemi

Safsataların genel olarak yaygın olduğu dönemimizde tarih değerlerimize de son derece fütursuz olarak sözlerin edildiği bilinmektedir. Bu sözler son derece kolay bir şekilde telaffuz edilmektedir.

Bu tarihler sırasında kimsenin bilmediği bir toprak son derece değerliydi. Dünya tarihi tekrardan şekillenirken, yeni topraklar ile alakalı bulgular ve haritalar, bir yandan yüksek paralara alıcı buluyor, aynı vakitte da hırsızlık ve casusluk gibi faaliyetlere de sıkça maruz kalıyordu.

Piri Reis tam olarak coğrafi keşiflerin değerinin anlamıştı. Buna bağlı olarak senelerce istihbarat kovalamıştır. Bu durumlardan yararlanarak son derece değerli haritaları elde etmiştir. Bu bilgelere dayalı olarak harita çizimine koyuldu.