Polen alerjisi nedir?

Bahar mevsiminin kendini iyice hissettirmeye başlamasıyla birlikte polen alerjisi de gündeme gelmeye başladı. Polen alerjisi nedir, kimlerde görülür? Korunma yolları nelerdir?..

Polen alerjisi, kişinin belli polen türlerinde bulanan bazı proteinlere alerjik tepki göstermesinden kaynaklanır. Polen, çiçek tozlarına verilen isimdir. Polen alerjisinin daha çok bahar aylarında artmasının sebebi de, bitkilerin bahar aylarında çiçeklenmesi ve etrafa polenlerini saçmasıdır. Polen alerjisi, tıpta mevsim alerjik rinit olarak veya halk dilinde saman nezlesi olarak adlandırılır. Polen alerjisi çoğunlukla 5-40 yaş grubundaki kişilerde görülür.

Polenler, aynı tür bitkileri döllemek için havaya salınan ve rüzgarla etrafa yayılan, değişik ağırlık ve çaplardaki küçük parçacıklardır. Polen alerjisinde en çok önem taşıyan polen türleri kızılağaç, fındık ağacı ve huş ağacı tarafından üretilmektedir. Bunlara ek olarak pelin, tüm çimen türleri, özellikle çayır otları ve meyve bahçesi gelmektedir.

Polen, nefes yoluyla solunum yollarımıza yerleşir. Buna ek olarak cilt, saç ve gözlere yerleşir. Alerjik olan bir kişide bağışıklık sistemi harekete geçer ve burunda ve/veya gözlerde iltihaplanma tepkisi görülür. Vücut, polendeki proteinlere tepki gösterir ve rahatsızlığa, hapşırmaya, burun akıntısına, gözlerde kaşıntıya neden olan, histamin ve diğer iltihap yaratan maddeler salgılamaya başlar.

Polen, yılın belli sürelerinde çok büyük bir miktarda havada bulunmaktadır. Polenin en yaygın kaynakları; bahar mevsiminde ağaçlar, yaz sonuna doğru çimenler ve pelinlerdir. Sahil ve yüksek dağ kısımlarında genelde daha az polen vardır. Çimen ve pelin polenleri ancak birkaç yüz metreden oluşan mesafelere yayılırken, ağaç polenleri kilometrelerce uzaklıktaki mesafelere ulaşabilir.

Polen alerjisinin belirtileri nelerdir?

Polen alerjisinde burun akmaya ve kaşınmaya başlar, burunda tıkanmalar olur ve kişi hapşırır. Gözlerde sulanma, kaşıntı ve şişmeler olur. Polen sezonunda bazı kişilerde astım görülür. Polen alerjisi olan kişi yorgunluk ve halsizlik hisseder, konsantre ve öğrenme kabiliyetinde azalma olur.

Polen alerjisi cilde yapılan iğne testi ile belirlenebilir. Bu testle birlikte sizin polene, ev tozlarına, küf mantarına, hayvanlardan olan maddelere ve benzerlerine tepki gösterip göstermediğiniz anlaşılır. Test maddesi içeren küçük bir damla, örneğin polen çözeltisi, cildinize damlatılır. Bu damlanın içinden cildinizde küçük bir delik açılır. Kızarık, kaşıntılı beyaz kabartılı bir bölge alerjiniz olduğuna işarettir. Böyle bir tepki, diğer tipik alerji belirtileri ile beraber sizin çözeltideki polen türüne karşı alerji olduğunuzu gösterir. Bu testen 3-10 gün önce herhangi bir alerji karşıtı ilacın kullanılmaması önemlidir. Polen alerjisini tespit etmek için kan testi de yapılabilir.

Polen alerjisi için çeşitli ilaçlar mevcuttur. Doktor kontrolünde bu ilaçları alarak tedavi olabilirsiniz. Yalnızca bahar aylarında değil, yılın her mevsimi bu ilaçları kullanmanız gerekmektedir. Bunun yanı sıra, alerjiyi tetikleyecek bir hayat tarzından uzak durmanız da gerekir. Rahatsızlıklar tütün dumanı, eksoz, toz, parfüm, rüzgar, ısı değişiklikleri, enfeksiyonlar,duygusal ve hormonal etkenler, ve alkolün etkisi altında artabilir.

Polen alerjisinden korunma yolları nelerdir?

* Polen sezonunda, kişi diğer allerjenlere karşı aşırı da duyarlıdır. Temizliğinize, ağır kokulara, tütün dumanına ve benzerine dikkat edin. Uyumadan önce saçlarınızı yıkayın.

* Sabahtan akşamın erken vakitlerine kadar olan, polenin en yoğun olduğu zamanlarda, evinizi havalandırmaktan kaçının. Polenler hava yoluyla evinize girebilir.

* Gün ortası çamaşırlarınızı dışarıda kurulamaktan kaçının. Polen çamaşırlara kolayca yapışır.

* Fiziksel etkinliklerinizi polenin en az yoğunlukta olduğu zamanlarda yapmaya çalışın. Bazıları için, örneğin bisiklete binerken, ağız ve burun kısmını kapatan toz maskesi kullanmanın faydası olabilir.

* Güneş gözlüğü kullanmak, gözlerinizi polenlerden korur ve gözdeki rahatsızlıkları azaltır.