Samanyolu Galaksisi ve özellikleri

Samanyolu Galaksisi, içinde dünyanın da bulunduğu Güneş sistemini de içine alan dev yıldızlar sistemine verilen isimdir.

 

Samanyolu Galaksisi, gözlemlenebilir Evren’deki milyarlarca gök adadan (dev yıldızlar sistemi) sadece biridir.

Galaksi ismi Yunanca “sütlü, süt gibi” anlamlarına gelen “galaxias” kelimesinden türemiştir ve ilk kez dünyadan görünüşü nedeniyle Samanyolu Galaksisi’ni tanımlamak için kullanılmıştır.

Samanyolu Galaksisi’nin dışarıdan görünüşü içinde bulunduğumuz için elde edilememektedir. Dolayısıyla gökyüzünde görebildiğimiz sadece bir bölümüdür.

Sınırları henüz tam olarak çizilememiş Samanyolu Galaksisi’nde yaklaşık 100 milyar yıldız saptanmıştır. Samanyolu içindeki en yaşlı yıldızın 13,2 milyar yaşında olduğu tahmin edilmektedir. Yapılan araştırmalar, galaksimizde 11 milyar ile 40 milyar arasında dünya benzeri gezegen olabileceğini öngörüyor.

Evrende gözlemlenebilen galaksilerin üçte ikisi spiral yapıdadır. Samanyolu Galaksisi de spiral bir yapıya sahiptir.

Galaksimiz içinde neredeyse her yıl 7 yeni yıldız doğar ve her yüz yılda üç kez büyük bir yıldız enerjisi biterek “süpernova“ya dönüşür yani ölür.

Güneş, Samanyolu Galaksisi’nin merkezine yaklaşık 26 bin ışık yılı uzaklıktadır. Aslında Güneş, Samanyolu’nun oldukça tenha bir bölgesinde yer alır. Galaksinin merkezinde yıldızlar daha yoğun ve birbirine yakındır. Güneş, Samanyolu’nun merkezi etrafında döner. Güneş sistemimiz yaklaşık olarak 250 milyon yılda galaksimiz etrafında tam bir tur atar.

Samanyolu’nun keşfi günümüzden 2500 yıl öncesine dayanır. Antik Çağ’da başta Aristo olmak üzere felsefeciler, Samanyolu ile ilgili görüşler ileri sürmüşlerdir. Yunanlı felsefeci Democrtus, gece gökyüzünde görünen “Süt Yolu” denilen ışıklı bölgenin uzak yıldızlardan oluşuyor olabileceğine dikkat çekmişti.

16. yüzyılda Galileo Galilei Samanyolu’nun yıldızlardan oluştuğunu tespit etmiştir.

18. yüzyılda Alman felsefeci ve bilim adamı Immanuel Kant, Samanyolu Galaksisi’nin de Güneş Sistemi’ne benzer şekilde, kütle çekim ile bir arada tutulan ve dönen bir yıldız kümesi olduğunu ortaya koydu.

Samanyolu hakkında en net bilgiler 20. yüzyılda elde edilmiştir.

2005 yılında Spitzer Uzay Teleskobu sayesinde, Samanyolu’nun çubuklu ve sarmal bir yapıda olduğu tespit edilmiştir.

Samanyolu belirli kollardan oluşmuştur. Güneş sistemi de bu kollardan Orion (Avcı) üzerinde bulunur.

Astronomların büyük çoğunluğu, galaksimizin çok büyük bir karanlık halo ile çevrelendiğine inanmaktadır. Bu karanlık haloyu meydana getiren madde tespit edilebilir bir ışın yaymadığından doğrudan doğruya değil, ancak çekim etkisinden itibaren, dolaylı olarak tespit edilebilir.