Siesta nedir?

Meksika’yla özdeşleştirilen siesta nedir, ne amaçla yapılmaktadır? Siesta hakkında kısaca bilgi…

Siesta, Meksika’yla özdeşleşmiş bir kavramdır. Bir Latin Amerika ülkesi olan Meksika, siesta denildiğinde ilk akla gelen ülkedir. Ancak Siesta esasında bir İspanyol adetidir. İlginç bir adet olduğu için birçok toplumun ilgisini çekmiş ve diğer toplumlarda da uygulanmıştır. Peki, siesta nedir?

Siesta, öğlen tatilinde insanların dinlenmek adına kısa aralıklar ile uyumasıdır. Halk arasında bu uyuma “kestirme” olarak da tabir edilmektedir. Bir İspanyol adeti olmasına rağmen Meksikalılar uzun süre İspanyollar ile iç içe yaşadığından siesta denilen adeti benimsemiş ve günümüze kadar uygulamaya devam etmiştir. Bu yüzden siestanın atası İspanyollar olsa da siesta denildiği zaman akla ilk başta Meksika gelmektedir.

Latin Amerika’nın İspanyolların sömürgesi altında olduğu yıllarda, İspanya kendi kültürünü bu toplumlara empoze etmiştir. Siesta kültürü de böylece günümüze gelmeyi başarmıştır. Neredeyse tüm Latin Amerika ülkelerinde siesta uygulamasının devam ettiği bilinmektedir. Siesta, Avrupa’da da bilinen bir uygulamadır. Buna örnek olarak, ünlü ressamların yaptıkları siesta konulu tabloları söyleyebiliriz. Resimde, Hollandalı ressam Van Gogh’un The Siesta adlı tablosunda, işe mola verip dinlenmekte olan insanları görmek mümkün.

Uygulama biçimi olarak, insanların bir köşede şapkalarıyla gözlerini meşhur Meksika şapkasıyla kapatmaları şeklinde olduğu bilinir. Bilinen bu durumların en büyük nedeni ise, ABD yapımı filmlerde sıcaktan bunalan Meksikalılar’ın bu şekilde uyukladığının gösterilmesidir.

Siesta nasıl ortaya çıkmıştır?

Özellikleri itibariyle değerlendirildiğinde bu kavramın sosyo kültürel, ekonomik ve iklimsel boyutlarla oldukça sıkı bir ilişkisinin olduğu görülmektedir. Siesta uygulamasının ortaya çıkmasının en büyük nedeni iklimsel koşullardır. Latin Amerika ülkelerinde öğlen vakitlerinde aşırı sıcak olduğundan kimse alışveriş yapmak adına dışarı çıkmaz. Bu ülkelerde aktif yaşam daha çok sabahın erken saatlerinde ve akşamüzerleri olmaktadır. Öğlen vakitlerinde sıcaktan hiçbir aktivite yapamayan kişiler de uyumayı tercih etmişlerdir. Zaman içerisinde bu uygulama bir adet halini almıştır.

Günümüzde de özellikle öğle vakitlerinde para harcamak istemeyen yoksul kesim tarafından siestanın önemli bir etkinlik olduğu bilinmektedir. Mesela uyumak yerine bir kafeye gidip para harcamak zorunda kalınması ciddi ekonomik sıkıntıların yaşanmasına neden olacağından insanlar para harcamamak için uyumaktadır. Yani bu uygulamanın temelinde aslında ekonomik nedenler yatmaktadır.

Latin Amerika’da yaşayan birisi devlet memuru dahi olsa öğle arasında bulduğu ilk fırsatta uyur. Yani patron, işçi ve memur olmasına bakılmaksızın herkes bu uygulamayı benimsemiş durumdadır. Vücudun öğle arasındaki uyku sayesinde dinlenmesi ile öğleden sonra iş performansının da ciddi anlamda arttığı biliniyor. Çünkü insanlar öğleden önceki tüm stresi uyku sayesinde bedenlerinden atmaktadır. (Resim: Fransız ressam Camille Pissarro’nun The Siesta tablosu)

Siesta her ne kadar Meksika ile özdeşleştirilmiş olsa da aslında bu uygulamayı sıcaklık değeri yüksek olan her ülke yapmaktadır. Örneğin Arabistan’da da özellikle esnaflar, öğle namazından sonra aşırı sıcaklar nedeniyle serin bir köşede uyumayı tercih ederler. Bu da bir bakıma siestadır.