Srebrenitsa’da ölenleri anıyoruz

Bundan tam 18 yıl önce, Bosna Hersekli müslümanların yaşadığı Srebrenitsa kasabasına saldıran Sırplar, 8 bin Bosnalıyı öldürdü. İşte yaşananlar…

1990’lı yılların başında Balkanlarda bulunan Yugoslavya adlı devlet, artan etnik çekişmeler ve ekonomik bunalım nedeniyle çıkan iç savaşlar sonucu parçalanmış ve çeşitli halklar bağımsızlıklarını ilan ederek yeni küçük devletler oluşmuştur.

Bu parçalanma ve iç savaş sırasında binlerce kişi hayatını kaybetti.

Bosna Savaşı da bu dönemde çıkmıştır. Bosna-Hersek’te 1 Mart 1992 tarihinden 14 Aralık 1995 tarihine kadar sürmüş olan savaş sırasında yaklaşık 110.000 kişi hayatını kaybetmiş, 2 milyon kadar insan da yerini yurdunu terk etmek zorunda kalmıştır.

Sırplar, savaş sırasında Bosnalı Müslümanlara karşı yoketmeye (soykırım) yönelik saldırılarda bulunmuş, kadın, çocuk demeden binlerce kişiyi, topraklarına sahip olabilmek için öldürmüştür.

Savaşın sonlarına doğru Sırplar, avantaj elde etmek için iki stratejik kent olan Gorajde ve Srebrenitsa’yı ele geçirmek amacıyla bu iki kente saldırdı.

Srebrenitsa, Saraybosna’nın doğusunda, Sırbistan sınırındaki bir yerleşim birimiydi. Diğer Boşnakların (Bosnalı) yaşadığı bölgelerden uzakta, Sırp köyleriyle çevrelenmiş bir bölgedeydi ve tehdit altındaydı. Sırplar’ın bu saldırgan tutumu karşısında dünya ülkeleri, Birleşmiş Milletler (BM) askerlerinin, savaşa müdahale etmesini kararlaştırmıştı. Bazı Boşnak kasabaları gibi Srebrenitsa da BM Barış Gücü tarafından Sırplara karşı korunuyordu. Ancak bu koruma biraz zayıf kaldı.

11 Temmuz 1995’te yaklaşık 8 bin Boşnak müslüman, Birleşmiş Milletler barış gücü askerlerinin denetiminde olmasına rağmen, Srebrenitsa’da Sırp güçleri tarafından öldürüldü.

1995’ten bu yana, Srebrenitsa’da katledilen insanların toplu olarak gömüldüğü mezarlar ortaya çıkarılıyor. Bugüne kadar 500’den fazla toplu mezar bulundu.

Srebrenitsa çevresindeki ilk toplu mezarları ortaya çıkararak Pulitzer Ödülü kazanan ABD’li gazeteci David Rohde, ‘Son Oyun’ adlı kitabında savaş sırasında yaşananları yazmıştır.

Avrupa’nın göbeğinde gerçekleşen ve kimsenin sesini çıkartmadığı bu katliam nedeniyle her yıl 11 Temmuz’da Srebrenitsa’da öldürülen insanlar için yas tutulur ve anma törenleri düzenlenir.