Süveyş Kanalı nerededir?

Akdeniz ile Kızıldeniz’i birbirine bağlayan yapay bir su yolu olan Süveyş Kanalı, dünyanın en önemli deniz geçitlerinden biridir.

 

Deniz yoluyla yapılan ticareti ve Baharat Yolu’nu canlandırmak, gemilerin yol alacağı mesafeyi kısaltabilmek için Süveyş Kanalı’nın temelleri, Osmanlı döneminde atılmıştır.

Ancak Akdeniz ile Kızıldeniz’i birbirine bağlama fikri, çok eski zamanlardan beri insanlığı meşgul etmekteydi.

Mısır’da ilk kez Milattan Önce 6. ve 7. yüzyıllarda Firavunlar döneminde bir kanal açma fikri doğmuş, çalışmalara başlanmış, ancak tamamlanamamıştır.

Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa da fikri tekrar gündeme getirdiyse de uygulanma imkanı olmamıştır.

18. yüzyılda Fransız İmparatoru Napolyon, Mısır’ı işgal edince kanal yaptırmak istemiş, ancak proje uygulanamamıştır.

Fransız diplomat ve mühendis Ferdinand de Lesseps, 1854 yılında Mısır’a gittiğinde Mısır Valisi Said Paşa’dan kanalın kurulması için iki imtiyaz aldı.

Yapılan anlaşmalar sonucunda, ”bütün milletlerin geçişine müsaade edilecek olan bir kanal yapılması ve 99 seneliğine kanalı işletecek bir şirket kurulmasına” karar verildi.

1858 yılında Süveyş Kanal Şirketi kuruldu. Kanalın inşaatına 1859 yılında başlandı. Kazı işleri 10 yıl devam etti. Kanalın yapıldığı yerin çöl olması inşaat işlerini zorlaştırdı. Kanalın yapımında yıllar içinde 2,5 milyon işçinin çalıştığı tahmin edilmektedir. Kanal, 17 Kasım 1869’da trafiğe açıldı.

1875’ten sonra Süveyş Kanalı İngiliz ve Fransız özel sektörünün eline geçti.

1888 yılında imzalanan İstanbul Anlaşması ile anlaşmayı imzalayan ülkelere kanaldan her koşulda geçiş hakkı verilmiştir. Bu ülkeler, İtalya, Rusya, Fransa, Avusturya, Türkiye, Hollanda, Macaristan ve  Almanya’dır.

Mısır devleti, 1956 yılında Süveyş Kanalı’nı millileştirmiştir.

Mısır hükümeti, Arap-İsrail savaşları sırasında kanalı 1967 yılında 1975 yılına kadar kapatmıştır.

Süveyş Kanalı’nın özellikleri

– Süveyş Kanalı 1869 yılında ilk açıldığında 164 kilometre uzunluğunda, 8 metre derinliğinde inşa edilmiştir. Pek çok kez uzunluğu ve derinliği artırılmıştır. Günümüzde 193,3 kilometre uzunluğunda ve en dar yerinde 313 metre genişliğindedir.

– Kanal, Afrika kıtasının çevresinde dolaşmaya gerek kalmadan Asya ile Avrupa arasında deniz taşımacılığına imkan verir. Kanal, Hint Okyanusu’nu Akdeniz’e bağlayan en kısa deniz yoludur.

– Dünyanın en önemli su yolları arasında yer alır.

– Dünyada kapakları olmayan en uzun kanaldır. Diğer kanallarla karşılaştırıldığında kaza oranı hemen hemen sıfırdır. Gece ve gündüz geçiş yapılabilir.

– Gemilerin belirli bir hızda ve her iki gemi arasında belirli bir mesafede konvoy halinde Kanalı geçmesine izin verilmektedir.

– Gemilerin kanalı geçme süresi 12-16 saattir.

– Eski kanala paralel yeni bir kanal inşa edilmiş ve 2015 yılında açılmıştır.  Yeni Süveyş Kanalı, 72 kilometre uzunluğunda ve 24 metre derinliği ile büyük gemilerin kolay geçmesine olanak sağlayacak şekilde tasarlandı. Yeni kanal sayesinde gemilerin bekleme süresinin 11 saatten 3 saatte ineceği belirtiliyor.