Vedat Türkali kimdir?

Türk edebiyatının usta yazarlarından Vedat Türkali bugün hayatını kaybetti… Vedat Türkali kimdir, eserleri nelerdir?

Bir süredir Yalova’da Devlet Hastanesi’nde tedavi gören Vedat Türkali, bugün aramızdan ayrıldı. Doktoru Özgür Akın Oto, CNN Türk televizyon kanalına, Vedat Türkali’nin çoklu organ yetmezliği nedeniyle yaşamını yitirdiğini söyledi. Türk edebiyatının önemli isimlerinden Vedat Türkali, 97 yaşındaydı.

Asıl adı Abdülkadir Pirhasan olan usta yazar, 13 Mayıs 1919 yılında Samsun’da doğmuştur. Yazılarında Vedat Türkali adını kullanmıştır ve bu isimle bilinmektedir. Türkali, yaşamı boyunca senaryolar, şiirler ve romanlar yazmıştır.

Vedat Türkali, Samsun Lisesi’nde okuduktan sonra 1942 yılında İstanbul Üniversitesi’nde Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olmuştur. Mezun olduğu yıl, tam 71 yıl boyunca aynı yastığa baş koyacağı eşi Merih Pirhasan’la evlenmiştir. Türkali, Maltepe Askeri Lisesi ve Kuleli Askeri Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yapmış, 1951 yılında siyasi eylemleri sebebiyle tutuklanmış ve 7 yıl cezaevinde kaldıktan sonra koşullu olarak serbest kalmıştır.

Rıfat Ilgaz ile birlikte Gar Yayınları’nı kurmuş, ardından 1960 yılında Dolandırıcılar Şahı filmiyle senaristliğe başlamıştır. 1965 yılında yönetmenliği de denemiştir. Türkiye Komünist Partisi’nin eski üyelerindendir. 2002 seçimlerinde DEHAP’tan aday olarak siyasete atılmıştır.

Türkali’nin en bilinen eserleri arasında “Bir Gün Tek Başına” ve “Mavi Karanlık” gibi romanları bulunur. “Yeşilçam Dedikleri Türkiye” ve “Tek Kişilik Ölüm” romanlarını da yazmıştır. 1945 yılında yazdığı “Bekle Bizi İstanbul” en bilinen şiirlerindendir. Senaryo olarak yazdığı “Fatmagül’ün Suçu Ne?”, 1986 yılında filme, 2010 yılında diziye uyarlanmıştır.

Eserleri

* Bir Gün Tek Başına (roman, 1974)
* Eski Şiirler, Yeni Türküler (şiirler, 1979)
* Üç Film Birden (senaryolar, 1979)
* Mavi Karanlık (roman, 1983)
* Eski Filmler (senaryolar, 1984)
* Bu Gemi Nereye (yazılar, anılar, 1985)
* Dallar Yeşil Olmalı (oyun, 1985)
* Tek Kişilik Ölüm (roman, 1989)
* Özgürlük İçin Kürt Yazıları (yazılar, 1996)
* Güven (roman, 1999)
* Komünist (anı, 2001)
* Yeşilçam Dedikleri Türkiye (roman, 2001)
* Bu Ölü Kalkacak (oyun, 2002)
* Dallar Yeşil Olmalı (oyun, 2002)
* Kayıp Romanlar (roman, 2004)
* Yalancı Tanıklar Kahvesi (roman, 2009)
* Bitti Bitti Bitmedi (roman, 2014)

Ödülleri

* 1965 Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Senaryo Ödülü, Karanlıkta Uyananlar
* 1970, TRT Oyun Ödülü (Dallar Yeşil Olmalı)
* 1974, Milliyet Yayınları Roman Yarışması Birincilik Ödülü
* 1976, Orhan Kemal Roman Armağanı
* 2016, Beyaz Martı Edebiyat Onur Ödülü